In Limbo | Nostromo

In onze rubriek In Limbo duiken we dieper in een filmproject dat bekend staat als een potentieel meesterwerk. Helaas is deze film om uiteenlopende redenen nooit gemaakt. Het is een project dat nooit officieel gecanceld is, maar waaraan het werken gewoon is gestopt en dat dus geen vooruitgang meer kent. Stuk voor stuk ambitieuze projecten, waar ieder filmhart sneller van gaat kloppen. We kennen diverse termen voor deze fase, waaronder ‘development limbo’. Voor deze rubriek hebben we dit afgekort tot ‘In Limbo’, wat zoveel betekent als in de vergetelheid geraakt. Voor deze editie van In Limbo verdiepen wij ons in Nostromo, een film waaraan David Lean in de jaren van zijn dood werkte.

David Lean was een Engels regisseur bekend van groots opgezette filmepossen als The Bridge on the River Kwai, Lawrence of Arabia en Doctor Zhivago. Als regisseur ontving hij zeven Oscarnominaties, waarvan hij er twee wist te verzilveren. Hij stond bekend om zijn zorgvuldigheid en oog voor detail. Kenmerkend voor zijn films was dat niet alleen het spektakel maar ook de personages en het verhaal veel aandacht krijgen. Lean was een van de meesters van het klassieke tijdperk. Lean begreep dat film in de eerste plaats een beeldende kunst was en die beelden een beroep moeten doen op de zintuigen. Met zijn films, gemaakt verspreid over vijf decennia, creëerde hij een erfenis die hem onsterfelijk zou maken en die filmmakers tot vandaag de dag inspireren.

In 1986 begon Lean te werken aan de verfilming van ‘Nostromo, A Tale of the Seabord’, een experimentele politieke roman van Joseph Conrad. Het verhaal speelt zich af in de fictieve Zuid-Amerikaanse republiek ‘Costaguana’, waar voortdurend burgeroorlogen plaatsvinden en dictaturen elkaar afwisselen. We maken kennis met een Italiaanse dokwerker, die met zijn charisma invloed heeft op de onderklassen, maar vooral de belangen behartigd van de bovenklasse. Hij raakt verstrikt in een plot om het zilver uit de mijnen te smokkelen. Uiteindelijk wordt hij nergens meer geaccepteerd en blijkt ook hij vooral te handelen uit eigenbelang. Een klassiek verhaal over kapitalisme, en hoe hebzucht en eigenbelang de overhand krijgen. Om de roman van Conrad te verwerken tot een script stuitte Lean direct op een probleem; het bronmateriaal stamde uit 1904 en diende nodig gemoderniseerd te worden.

Over een periode van maar liefst vijf jaar werkte Lean samen met vier verschillende scriptschrijvers. Hieronder Christopher Hampton met wie Lean een jaar schreef. Hij merkte echter dat er weinig vooruitgang geboekt werd en nam zes maanden vrijaf om te werken aan Dangerous Liaisons. Het zorgde voor flinke vertraging en verenigde Lean uiteindelijk weer met Robert Bolt, met wie hij samenwerkte aan Lawrence of Arabia, Doctor Zhivago en Ryan’s Daughter. En zo schoot het allemaal niet op; de ontwikkeling van film ging erg traag, wat niet geholpen werd door het feit dat Lean al in de tachtig was. Het zou problemen opleveren met de verzekering en filmstudio Warner Bros. stond erop dat er een andere regisseur stand-by zou staan mocht Lean de klus niet kunnen klaren. Ook wilden zij maar voor de helft van het budget garant staan, wat de verstandhouding tussen de studio en Lean niet ten goede kwam.

Even leek het erop dat Lean de helpende hand werd gereikt door niemand minder dan Steven Spielberg, een groot bewonderaar van Lean. Spielberg wilde de film produceren, maar zag al snel dat het script niet echt lekker liep. Hij schreef tal van notities, maar toen ze elkaar ontmoette nam Lean hem de notities niet bepaald in dank af. Hij dacht dat Spielberg hem wilde helpen door de film te produceren, niet door zich te bemoeien met het script. Ondanks alle problemen waren de plannen begin 1991 in vergevorderd stadium. Zo had Lean al diverse acteurs op het oog, waaronder Marlon Brando, Alan Rickman, Paul Scofield, Peter O’Toole, Isabella Rossellini, Christopher Lambert, Dennis Quaid en zou de onbekende Griek Georges Corraface het titelpersonage Nostromo spelen. Ook waren er locaties gescout in Mexico, al besloot Lean uiteindelijk om te filmen in Londen en Madrid. Dit om zich te verzekeren van de diensten van O’Toole, die enkel dicht bij huis wilde filmen.

Uiteindelijk liep het allemaal anders. De gezondheid van Lean ging hard achteruit en op 16 april 1991, zes weken voor de opnames van Nostromo zouden beginnen, overleed hij, op 83-jarige leeftijd, aan keelkanker. Even nog ging het verhaal dat John Boorman de regie op zich zou nemen, maar uiteindelijk kwam dit niet van de grond. Het perfectionisme van Lean had er mede voor gezorgd dat de film nooit het levenslicht zou zien, dit tot frustratie van niet alleen hemzelf maar ook van vele filmliefhebbers. Lean liet een indrukkend oeuvre achter met naast de eerder genoemde klassiekers ook eerdere werken als Brief Encounter en Great Expectations.

Download het script via deze link.

In de rubriek In Limbo verschenen eerder artikelen over: Megalopolis | Napoleon.

15 oktober, 2017

Meepraten over dit artikel

Eén reactie op “In Limbo | Nostromo”

  1. […] de rubriek In Limbo verschenen eerder artikelen over: Megalopolis | Napoleon | Nostromo | […]

Geef een reactie