Ben leidt met zijn zes kinderen een geïsoleerd leven in de dichte bossen van Noord-Amerika. Met het geven van ongeautoriseerd onderwijs, fysieke training en omgaan met diverse wapens leert hij ze te overleven in de wildernis en te beschermen tegen de ‘boze’ buitenwereld. Hun moeder Leslie lijdt aan een bipolaire stoornis en komt uiteindelijk te overlijden. Ben verneemt dat zijn schoonvader Jack van plan is om haar een traditionele begrafenis te geven, terwijl haar wens was om gecremeerd te worden. Jack dreigt Ben te laten arresteren als als hij besluit om de begrafenis bij te wonen. Na enige twijfel besluit Ben om samen met zijn kinderen op een roadtrip te gaan en, al dan niet tijdelijk, uit de wildernis te stappen.

Vier jaar na zijn regisseursdebuut voor de speelfilm 28 Hotel Rooms, verrast regisseur Matt Ross menig filmliefhebber met deze oprechte maar ietwat vreemde film. De film gaat over het opvoeden van een groot gezin en de angst van een alleenstaande vader die ze wil beschermen tegen de huidige maatschappij. De rol van de vader wordt briljant vertolkt door acteur Viggo Mortensen, die de meesten vooral kennen van zijn rol als Aragorn in de Lord of the Rings trilogie. Mortensen maakt in de nacht van aanstaande zondag op maandag voor de tweede keer (2008, Eastern Promises) in zijn carrière kans op een Oscar voor Beste Acteur. Zijn rol als de beschermende hippie vader kan zeker onder de beste uit zijn carrière worden geschaard. De chemie tussen Mortensen en zijn zes kinderen is indrukwekkend en brengt een zekere emotionele impact met zich mee. Tevens heeft de film voldoende elementen die je aan het denken kunnen zetten.

Naast de goede acteerprestaties van de gehele cast heeft de film zeer sterk camerawerk, met oogstrelende beelden van de Noord-Amerikaanse wildernis. Het is jammer dat de film een beetje traag op gang komt, met een lange opbouw over de gezinssituatie, hoe ze leven en hoe hun onderlinge relaties zijn. Een beetje inleiding is natuurlijk wel noodzaak, want een gezin met een alleenstaande vader die zes kinderen opvoedt in het wilde buitenleven roept wel de nodige vragen over beweegredenen op. Het is in het begin nog een beetje gissen wat de film tracht te zijn en dat voor de ongeduldige kijker verkeerd uitpakken. Dit komt vooral door de serieuze en dramatische toon die de film zet dat soms wordt bijgestaan door zwartgallige humor. In veel gevallen werkt het zeker en wordt de humor goed onderbouwd met een achterliggende boodschap. Neem bijvoorbeeld de beginscène waarin de kinderen leren stelen in een supermarkt, waarbij Ben net doet alsof hij een hartaanval krijgt. De briljante eindscène die we niet gaan verklappen, maar waar een prachtige versie van Sweet Child of Mine van Guns ‘n’ Roses door de kinderen wordt gezongen is treffend en zal je met een flinke brok in je keel achterlaten.

Extra’s: Helaas ontbreekt het op de blu-ray schijf van Captain Fantastic volledig aan bonusmateriaal. Enkele interviews met cast en crew over de motivaties en creatieve ideeën hadden zeker niet misstaan.

Captain Fantastic is net zo fantastisch als de titel eigenlijk al aangeeft. De film is bij vlagen even hartverscheurend als dat hij hartverwarmend is. De kijker wordt veel met filosofische vraagstukken bestookt over het opvoeden van kinderen en werpt een maatschappelijk kritische blik op onze huidige manier van leven. Toch weten de makers ook heel kritisch met het standpunt van Ben om te gaan en aan het einde van de rit zal je voor beide ‘partijen’ waarschijnlijk begrip weten te kweken. Toch kent de film een wat stroef begin, maar als je je daar even doorheen zet krijg je er heel wat moois voor terug. Wat de film exact voor genre tracht te zijn laten we even in het midden, maar de balans tussen drama en humor is absoluut doeltreffend. Captain Fantastic is een aangrijpende film met een maatschappelijke boodschap die op dit moment misschien wel actueler is dan ooit.

Met dank aan Cinéart Nederland voor het recensie-exemplaar.