In de nabije toekomst leert de mensheid zich aan te passen aan hun kunstmatige omgeving. Zo hebben aanzienlijke stappen in de biotechnologie geleidt tot de uitvinding van machines die direct kunnen communiceren met en controle hebben over lichaamsfuncties. Tegelijkertijd heeft ook de mens een aantal biologische veranderingen ondergaan, waaronder het verdwijnen van fysieke pijn en infecties, maar ook meer radicale veranderingen in fysiologie. Deze nieuwe vorm van evolutie verandert de natuurlijke staat van mensen, transformeert hen en verandert hun biologische samenstelling. Zo ook bij Saul Tenser, een performancekunstenaar die lijdt aan een versneld evolutiesydroom. Hij heeft alle veranderingen omarmt en laat nieuwe, nog onbekende organen in zijn lichaam groeien, om deze vervolgens samen met zijn partner Caprice te verwijderen tijdens een opvoering.

Het is een tijdje stil geweest rond regisseur David Cronenberg, de Canadees die in het verleden films afleverde als Videodrome en The Fly. Maar liefst acht jaar hebben we moeten wachten op een nieuwe film. Hij is bekend als een van de grondleggers van wat bekend staat als het body-horror- genre. Zijn films bevatten daarnaast thema’s die hem enerzijds geliefd maken door zijn unieke kijk, maar ook heeft zijn werk geregeld tot controverse geleid. Wat je er ook van vindt, je kan hem in elk geval niet beschuldigen van een gebrek aan lef en originaliteit. Voor zijn nieuwste film duikt hij in de wereld van performance, afgezet tegen een wereld waarin pijn het nieuwe verboden plezier is en chirurgie of zelfs verminking in het openbaar wordt uitgevoerd. Het moge duidelijk zijn dat Cronenbergs’ Crimes of the Future niet aan iedereen besteed zal zijn.

De film zat al een tijd in de pijpleiding, maar ondanks dat de productie al in 2003 van start zou gaan onder de titel Painkillers kwam het nooit zover. Enkele jaren later veegde Cronenberg eigenhandig alle plannen van tafel door te stellen dat hij zijn interesse in het project verloren had. Het bloed lijkt echter te kruipen waar het niet gaan kan, want begin 2021 liet Viggo Mortensen doorschemeren dat hij de handen weer ineen had geslagen met zijn Eastern Promises-regisseur voor ‘een project dat Cronenberg lang gelegen al had geschreven en had verfijnd’. Niet veel later werden ook Léa Seydoux en Kristen Stewart aangekondigd. En ondanks dat zij allen prima werk afleveren, zijn zij hier eigenlijk volledig ondergeschikt aan de visie van Cronenberg. Hij keert met deze film eigenlijk voor het eerst dit millennium terug naar de combinatie van sciencefiction en horror.

Het toekomstbeeld dat Cronenberg is op z’n zachtst gezegd verontrustend te noemen. Het lijkt een grotendeels onrealistische fantasie, waarbij de mensen verder is geëvolueerd door een veranderde biologische samenstelling. Het klinkt allemaal erg bizar en als kijker doe je er eigenlijk gewoonweg het beste aan om dit alles maar over je heen te laten komen. Dit als je de film niet al in het eerste kwartier hebt uitgezet. Het is een hersenspinsel van Cronenberg waar je echt voor open moet staan. Hij neemt je mee in een fetisj fantasie die tere zieltjes zonder meer zal afschrikken. Voor een ieder met een iets sterkere maag valt het eigenlijk allemaal wel mee. Daarnaast zijn er zoals altijd weer wat diepere lagen in de film te ontwaren. Zo kan de film ook gezien worden als een grote kritiek op de kunstwereld.

Extra’s: Naast de film is er geen bonusmateriaal te vinden op de Blu-ray release.

Crimes of the Future is een elegante, maar ook provocerende fetisj- en kunstfilm zoals alleen Cronenberg ons die kan voorschotelen. Voor de fans van zijn vroege werk is het fijn om te zien dat Cronenberg niet alleen weer eens een film aflevert, maar hij ook terugkeert naar het (sub)genre dat hem zoveel succes bracht. Wel moet direct gezegd dat deze film, ondanks een staande ovatie in Cannes, zich niet kan meten met zijn beste werk. Daarvoor zien we soms dusdanige rariteiten voorbij komen die onbedoeld inspelen op de lachspieren. Crimes of the Future is een bizarre film voor velen, een verheerlijking en zelfs erotisch maken van zaken die dat voor negen van de tien onder ons nooit zullen zijn. Maar het is wel in alle vezels een Cronenberg en eigenlijk is dat gewoon iets dat we moeten koesteren, of gewoon lekker moeten laten aan degene die het wel kan waarderen.

Met dank aan The Searchers i.s.m. Remain In Light voor het recensie-exemplaar.