Hamburg, Eind jaren ’70. De kroeg ‘Zum Goldene Handschuh’ is een vergaarbak van dronkaards en prostituees die zich te goed doen aan drank, schlagers, sigaretten en elkaar. Zo ook de wereldvreemde Fritz Honka die zichzelf iedere avond trakteert op liters Schnaps en indruk probeert te maken op oudere prostituees die hij hoopt mee naar huis te kunnen nemen voor een avond vol seks. De andere stamgasten kijken het allemaal met lede ogen aan, maar wat ze niet weten is dat Honka eigenlijk een seriemoordenaar is die seks slechts als bijzaak ziet en vooral uit is op dood en moordslag. Honka lijkt ongestoord zijn gang te kunnen gaan, maar beetje bij beetje begint het net zich rondom hem te sluiten als zijn onderburen argwaan beginnen te krijgen en hij zelf niet lijkt te kunnen ontsnappen uit de duistere wereld waarin hij opereert. Hij lijkt slechts een kwestie van tijd voordat de mensen er achter komen welk monster er vrij rondloopt in de straten van Hamburg.

Een oude vrouw ligt laveloos op een smerig bed in een nog smeriger appartement. Een moment later komt er een man de kamer ingelopen die er alles aan doet om de vrouw in een vuilniszak te proppen. Na een paar mislukte pogingen gaat hij over tot het gebruik van een botte zaag om haar lichaam in stukken te zagen. Gutsend bloed, krakende botten. Nee, subtiel zijn de eerste minuten van Der Golden Handschuh van filmmaker Fatih Akin (Gegen die Wand, Aus dem Nichts) bepaald niet te noemen. Boven het hoofd van de kijker hangt dan vooral de vraag waar al deze ranzigheid precies naar zal leiden. En wat de redenen zijn dat we een vrouw netjes opgedeeld zien worden in stukken die wel makkelijk te vervoeren of te verstoppen zijn. Wat dat betreft weet Akin de aandacht van de kijker al in de eerste minuten stevig vast te grijpen, maar lukt hem dat ook de volledige speelduur?

Der Golden Handschuh is gebaseerd op het leven van de echte Fritz Honka die eind jaren ’70 in totaal vier verwaarloosde vrouwen naar zijn appartement wist te lokken en ze vervolgens vermoorde nadat hij seks met ze had gehad. Honka liep tegen de lamp door toeval (we houden dat nog even geheim voor wie niet bekend is met de waarheid rondom Honka), waarmee er een einde kwam aan de verschrikkelijke praktijken van de contactgestoorde stamgast van café ‘Zum Goldene Handschuh”. Hoe iemand gedreven wordt naar dat soort verschrikkelijke praktijken (slechte jeugd, mishandeling, etc.) is uiteraard voer voor een speelfilm, maar toch heeft filmmaker Fatih Akin overduidelijk voor een andere route gekozen. Hij lijkt er helemaal niet op uit te zijn om de seriemoordenaar een gezicht te geven. Of wellicht een beetje sympathie op te wekken bij de kijker om zijn afschuwelijke motieven enigszins te kunnen begrijpen. In plaats daarvan blijft ons geen detail gespaard van de werkwijze van Honka. De vraag blijft: met welk doel?

Dat Akin voor een persoon als Fritz Honka geen tot weinig sympathie op wil wekken is logisch. Toch blijft het lastig om te zien welk doel hij wel heeft met zijn film. Een achtergrond krijgen we niet. Motieven voor zijn daden evenmin. Het enige dat we te zien krijgen is de wijze waarop hij de vrouwen het hof maakt, seks met ze tracht te hebben en ze vervolgens vermoord. Het maakt Der Goldene Handschuh een lastige zit. Als kijker hoop je op een climax die er niet lijkt te komen. In de tussentijd maak je 100 minuten deel uit van alle ranzigheid waarin Honka leefde. Van zijn smerige appartement waar het stinkt naar de dood tot de toiletten van het café. Je voelt je als kijker vooral ongemakkelijk om alles ongegeneerd aan je voorbij te laten trekken. Net zoals de stamgasten van het café die Honka onbewust zijn gang lieten gaan door hem weinig aandacht te geven. Wellicht is dat het doel dat Akin voor ogen heeft gehad. In dit geval is zijn missie zonder twijfel geslaagd.

Extra’s: Helaas moet de uitgave op dvd van Der Goldene Handschuh het doen zonder extra’s. Voor wie dus meer wil weten over de achtergrond van Honka is het raadzaam om het gelijknamige boek uit de winkelschappen te pakken.

Der goldene Handschuh had een karakterstudie kunnen zijn van seriemoordenaar Fritz Honka die eind jaren zeventig toeslag in Hamburg, maar is vooral een macaber kijkje in diens leven waarbij geen ranzig detail aan het toeval wordt overgelaten. Ongemakkelijk? Zeker. Interessant? Tot op zeker hoogte. Doordat regisseur Fatih Akin geen achtergrondinformatie aan de kijker meegeeft, of ergens een beroept probeert te doen op diens sympathie, blijft het allemaal bijzonder vreemd om 100 minuten naar te kijken. Waar leidt het allemaal naar toe? Waarom moeten we zien hoe de wereldvreemde Honka precies te werk ging om zijn slachtoffers te misleiden en uiteindelijk te vermoorden? Der golden Handschuh is daarmee dus inderdaad vooral als ongemakkelijk te bestempelen. Boeiend ongemakkelijk, dat dan weer wel.

Met dank aan Cinéart Nederland voor het recensie-exemplaar.