Autumn en Skylar zijn al jaren onafscheidelijk beste vrienden en tevens nichtjes van elkaar. Ze groeien op in een onstuimige wereld met de kwetsbaarheid van de vrouwelijke adolescentie op het platteland van Pennsylvania. Wanneer Autumn plotseling zwanger raakt, wordt ze geconfronteerd met de conservatieve wetgeving zonder enige genade voor jongeren uit de arbeidersklasse die een abortus willen laten uitvoeren. Met de onfeilbare steun en gewaagde vindingrijkheid van Skylar, weten ze geld te sprokkelen om een dergelijke procedure te financieren. Samen besluiten ze op de bus te stappen en naar New York af te reizen om daar de hulp voor Autumn te zoeken die ze nodig heeft.

De basisplot van “Never Rarely Sometimes Always” is vrij kort samen te vatten. Een 17-jarig meisje genaamd Autumn (Sidney Flanigan) raakt zwanger in een klein stadje in Pennsylvania en volgens de wet mag ze geen abortus plegen zonder ouderlijke toestemming. Ze besluit met haar nichtje en beste vriendin Skylar (Talia Ryder) naar New York te vertrekken om dit alsnog voor elkaar te krijgen. Deze korte beschrijving doet nauwelijks eer aan de chirurgisch nauwkeurige en emotionele kalibratie van deze uitzonderlijke film van schrijver-regisseur Eliza Hittman. De eerste kennismaking met Autumn geeft ons direct de juiste indruk van zowel haar karakter als haar omgeving. Introvert en somber zingt ze een liedje tijdens een talentenjacht op de middelbare school, waar een jongen uit de zaal haar onderbreekt met een kreet van ‘slet’. Een gespannen conversatie in een eettent met haar ineffectief ondersteunende moeder (Sharon van Etten) en openlijk vijandige stiefvader (Ryan Eggold) volgt, maakt snel en bondig duidelijk dat ze geen rooskleurig leventje leidt. Een onzekere blik in de spiegel op haar slaapkamer, kijkend naar haar licht bolstaande onderbuik beloofd niet veel goeds.

Autumn vindt weinig hulp in de lokale vrouwenkliniek waar de verpleegsters warm en geruststellend zijn over haar toekomst als aanstaande moeder. Aangezien een abortus in de staat Pennsylvania toestemming vereist van een ouder, reizen ze met zeer beperkte financiële middelen naar New York, waar ze heen en weer geslingerd worden in het Amerikaanse gezondheidssysteem. Hierdoor moeten ze verplicht wat langer in de stad blijven dan verwacht, wat hun reis slapeloos van het ene station naar het andere brengt dolende door het onstuimige New York City. Hittman valt te prijzen dat ze de stad nooit als een grote dreigende woestenij portretteert. Wat overigens niet wil zeggen dat de film zonder bedreigingen is. Hittman laat ons overal het gewicht voelen van doordringende mannelijke aandacht op de hoofdrolspeelsters. Een engerd in de metro, een flirterige oudere supermarktklant of zelfs een ogenschijnlijk ongevaarlijke student (Theodore Pellerin) die contact zoekt met Skylar in de bus. De dreiging of angst dat mannen onuitgenodigd toenadering zoeken in het leven van deze jonge meisjes, zweeft boven de gehele film.

Het scenario dat Eliza Hittman zelf schreef is een spaarzaam wonder en verspilt nooit enige tijd van de speelduur. Door middel van kleine hints en aanwijzingen word je als kijker verplicht om de niet specifiek of concreet benadrukte relatiedetails en achtergrondverhalen in te vullen. Het wordt al snel duidelijk dat we nooit gaan achterhalen wie de vader van het ongeboren kind van Autumn is, omdat dit simpelweg niet relevant is voor het verhaal dat Hittman wil vertellen. De intense en hartverscheurende scène die de film haar titel opleverde, opent nog meer deuren naar donkere hoofdstukken in het verleden van Autumn, maar blijft verder allemaal doelbewust vaag en wordt niet verder uitgediept. Autumn houdt vanwege haar ogenschijnlijk traumatische verleden iedereen op afstand, waar Skylar aanzienlijk meer extravert is in contact met anderen. Hun onderlinge band is bijna telepathisch, waarbij een handdruk of het aanbrengen van elkaars make-up meer zeggen dan welk gesproken dialoog dan ook. De debuterende actrices Flanigan en Ryder zijn weergaloos en hun optredens geeft de film exact de juiste emotionele impact. Vooral Flanigan straalt kracht en oprechtheid uit bij iedere dialooguitwisseling.

Never Rarely Sometimes Always is niet alleen een kandidaat voor de meest originele filmtitel van het jaar, maar tevens een film met de meest krachtige boodschap. Abortus is wereldwijd nog steeds een zeer controversieel thema en wordt ook zwaar onderbelicht in de filmwereld. Regisseuse Eliza Hittman schreef zelf het script en weet de ernst van hoofdrolspeelster Autumn’s situatie over te brengen zonder overdreven sentiment of melodrama. Er wordt zeer beperkte informatie verstrekt over het karakter en de achtergrond van Autumn. Ze is ook niet van plan zich open te stellen voor ons of voor haar beste vriendin en nichtje Skylar. We weten niet van wie ze zwanger is, hoe ze zich voelt bij het zwanger zijn of hoe ze over de toekomst na de abortus denkt, maar haar bestaande problemen zullen blijven bestaan of zelfs verergeren. De relatie tussen Skylar en Autumn staat centraal in de film en ontwikkelt zich op bijna stille en raadselachtige wijze. Flanigan en Ryder zijn spectaculair en presenteren een openhartige en educatieve blik op een uitzonderlijk maar realistisch uitgangspunt. Never Rarely Sometimes Always is een rauw en oprecht drama met fantastisch acteerwerk over een emotioneel beladen onderwerp.