Na het overlijden van Paus Johannes Paulus II in 2005, wordt er uit het college van kardinalen een nieuwe paus gekozen. In een van de kortste conclaven ooit valt op de keuze op de Duitse kardinaal Joseph Ratzinger, waarbij hij kiest voor de naam Paus Benedictus XVI. De Argentijnse kardinaal Jorge Bergoglio woont de verkiezing van Benedictus bij, maar keert vervolgens terug naar zijn eenvoudigere leven in zijn thuisland. Gefrustreerd door de koers die de katholieke kerk vaart, vraagt hij in 2012 toestemming van paus Benedictus om met pensioen te gaan. In plaats van het ontslag te aanvaarden, roept de introverte paus zijn door hem beoogde toekomstige opvolger van Rome op om een geheim te onthullen dat de fundamenten van de katholieke kerk op haar grondvesten doet schudden.

The Two Popes is de nieuwste film van de Braziliaanse regisseur Fernando Meirelles, die in 2002 doorbrak met het ijzersterke Cidade de Deus, maar vervolgens films afleverde waarvan de kwaliteit steeds verder terugliep. Het verhaal is afkomstig van Anthony McCarten, die de laatste jaren vooral bekend is van zijn biopics als The Theory of Everything, Darkest Hour en Bohemian Rhapsody. Hij baseerde zijn scenario op een toneelstuk dat hij schreef in 2017. Het is het jaar dat Netflix deze verfilming aankondigde en het maakt 2019 direct tot een sterk jaar van Netflix. Waar de streamingdienst vorig jaar met Roma een grote speler had, lijken ze dit jaar met The Irishman, Marriage Story en deze The Two Popes mee te gaan dingen naar de grote filmprijzen.

Voor de twee belangrijke rollen in de film, namelijk die van Paus Benedictus en die van kardinaal Jorge Bergoglio, kwamen de makers terecht bij Jonathan Pryce en Anthony Hopkins. Wie de heren ziet en deze op uiterlijk vlak afzet tegen hun personages in de film zal niet kunnen ontkennen dat de gelijkenissen treffend zijn. Nu maakt dat alleen nog geen goede film, maar het zal niemand verbazen dat deze twee zwaargewichten in hun vak het nodige vuurwerk laten zien. Daarbij is het script van McCarten ijzersterk. Centraal staat een aantal verhelderende gesprekken die mógelijk tussen de twee hebben plaatsgevonden, maanden vóór hun ongekende machtsoverdracht binnen de katholieke kerk. Mogelijk, want zoals de poster als vermeld; het verhaal is geïnspireerd door echte gebeurtenissen. Vast staat wel dat resultaat ongekend was; twee levende Pausen, iets dat al eeuwen niet meer voor is gekomen.

Dat het verhaal los gebaseerd is op de werkelijkheid geeft de makers veel vrijheden. Vrijheden die sowieso al nodig om de film tot stand te laten komen, want het Vaticaan gaf geen toestemming om op locatie te filmen. Het resulteerde erin dat de Sixtijnse Kapel tot in detail werd nagebouwd in de Cinecittà, een grote filmstudio in Rome. Het levert even fraaie als indrukwekkende plaatjes op. Het zorgt voor een fraaie achtergrond voor een tweestrijd tussen Benedictus, die staat voor het onveranderlijke, en Bergoglio, die vindt dat de kerk juist moet meebewegen om de mens te kunnen blijven bijstaan. En terwijl langzaam maar zeker een vriendschap tussen de twee zeer verschillende mannen ontstaat, proberen ze ook hun eigen verleden het hoofd te bieden om zo een toekomst veilig te kunnen stellen voor de kerk en haar volgers.

Het tweede deel van de film is er veel aandacht voor het waarom wel en waarom niet van de opvolging. Een deel met terugblikken op vooral het verleden van Bergoglio, waarin hij voor velen te close was met de corrupte regering ten tijde van de militaire junta. Voor wie een dialoogzware film over een zittende Paus en zijn beoogde opvolger klinkt als weinig aantrekkelijke zware kost, zal blij verrast worden door het aangename tempo van de film. De humor is subtiel, zoals bijvoorbeeld in de scène waarin de twee zich wagen aan pizza en Fanta, alvorens ze door bezoekend publiek min of meer verjaagd worden van hun vergaderplaats. En opgeleukt met de indrukwekkende beelden weet het dialoog zelfs de ongelovige moeiteloos te boeien, wat deels ook te danken is aan de uitmuntende vertolkingen van Hopkins en Pryce, die elkaar tot grote hoogte stuwen.

The Two Popes is een semi fictief, soms wat veilig, maar verrassend oprecht ogend relaas aan de hand van twee meesterlijk acterende pensionado’s. In de film zien we een versie van waarom Benedictus aftrad; Een mooie weergave, zij het niet diepgaand op de echt grote schandalen en daar zit toch een gemiste kans voor de film om echt wat aan de kaak te stellen. Zo worden de seksschandalen tijdens het pausschap van Benedictus hooguit licht aangestipt en verder zorgvuldig gemeden worden. Toch is het vooral door dit soort toegekende vrijheden van de makers dat de film zo lekker wegkijkt. The Two Popes brengt dan ook op fraaie wijze de oude en nieuwe wereld binnen het geloof samen, waarbij de mannen eigenlijk alleen de liefde voor God gemeen hebben, maar dat wel genoeg blijkt om hun te verbinden. Het is een boodschap die er gelukkig nergens te dik bovenop ligt. Wel levert het boeiend dialoog op, dat verrassend genoeg zelf interessant kijkvoer is voor ongelovigen. Het maakt The Two Popes tot nog een sterk ijzer in het vuur bij het komende awardseizoen.