Toen Ian Fleming in 1953 met Casino Royale zijn eerste James Bond-roman uitbracht kon hij nooit vermoeden dat dit het begin zou zijn rond een mediafranchise rondom de gelijknamige fictieve geheimagent van de Secret Intelligence Service. Na zijn overlijden in 1964 werden niet alleen de Bondromans voortgezet, ook werden de verhalen bewerkt tot hoorspelen, strips en videospellen. Het allerbelangrijkste zijn natuurlijk de films, die tezamen uitgroeiden tot een van de succesvolste filmreeksen aller tijden. Afgelopen 2 april was de eigenlijke releasedatum van No Time To Die, alweer de 25ste film in de reeks. Het is een jubileum dat uitgesteld diende te worden als gevolg van de uitbraak van het coronavirus (COVID-19). De nieuwe beoogde releasedatum in Nederland is nu 12 november 2020 en dat geeft ons mooi de kans om nog eens terug te blikken naar de eerdere avonturen van onze geliefde geheimagent. We vervolgen de reeks met de laatste officiële James Bond-film met Sean Connery.

De terugkeer van een oude bekende

Na On Her Majesty’s Secret Service kreeg George Lazenby een contract aangeboden voor nog eens zeven Bondfilms, maar op advies van zijn manager weigerde hij dit. Het zorgde ervoor dat de producenten al na een film opnieuw op zoek moesten naar een nieuwe hoofdrolspeler. Adam West en zelfs Burt Reynolds werden overwogen, maar zij waren beide van mening dat James Bond altijd door een Brit gespeeld moest worden. Toch kwam men hierop terecht bij John Gavin, bekend van zijn rollen in Psycho en Spartacus. Alles leek in kannen en kruiken, maar toen kwam David Picker in beeld. De grote baas van United Artists verkoos zekerheid aan de box-office boven een nieuw gezicht en geld mocht geen rol spelen. Hierop werd Connery, die een salaris vroeg van 1,25 miljoen pond; een ongekend bedrag in die tijd. Onderdeel van de deal waren twee back-to-back films naar keuze, al kwam de tweede nooit van de grond in verband met een gelijk project dat al in productie was gegaan. Toch wisten de producenten zich te verzekeren van Connery en Gavins’ contract werd financieel nagekomen, zonder de rol te spelen. Van zijn honorarium richtte Connery het Scottish International Education Trust op, om misdeelde Schotse kinderen aan een betere opleiding te helpen.

Het schrijfproces

De producenten hoopten met Diamonds are Forever commercieel gezien nieuw leven te blazen in elementen van Goldfinger. Ze besloten zelfs diens regisseur Guy Hamilton terug te halen, nadat Peter R. Hunt bezig bleek met een ander project en de producenten hier niet op wilde wachten. Toen On Her Majesty’s Secret Service nog vollop in productie was schreef Richard Maibaum een script dat vooral wraak gedreven was en direct aansloot op op die film. Toen Lazenby vertrok werd besloten dat plan te laten varen en werd het hele script omgegooid. Als gevolg hiervan ontstond een plot rond een tweelingbroer van Auric Goldfinger, die uit was op wraak na de moord op zijn broer. Het zou de terugkeer van Gert Fröbe betekenen, maar ook dit idee hield geen stand en werd aangepast nadat Broccoli een droom had waarin zijn goede vriend Howard Hughes was vervangen door een bedrieger. En zo ontstond het personage Willard Whyte, waarna Tom Mankiewicz werd ingehuurd om het script verder aan te passen. Al de aanpassingen zorgden er wel voor dat een eerder door Maibaum geschreven bootachtervolging verloren ging, alsmede veel elementen uit de roman van Ian Fleming. Zo werd de Spangled Mob, met maffiosi broeders Jack en Seraffimo Spang, vervangen door de terugkeer van Blofeld.

De casting

Nadat de makers zich verzekerden van Connery, betekende Diamonds are Forever ook de terugkeer van Charles Gray naar de reeks. Eerder speelde hij Dikko Henderson in You Only Live Twice en dit keer is hij te zien als Ernst Stavro Blofeld, de aartsvijand van Bond. Als zijn hulpjes Mr. Wint en Mr. Kidd worden jazzmuzikant Putter Smith en singer-songwriter Paul Williams gecast, al wordt William vervangen door Bruce Glover nadat hij het niet eens werd met de producenten over de financiële kant. Bruce Cabot speelde achteraf gezien zijn laatste rol als Bert Saxby, hij overleed op 3 mei 1972. Countryzanger, presentator, acteur en zakenman Jimmy Dean pakte de rol van Willard Whyte. Dean kneep hem wel even gezien zijn rol werd gebaseerd op Howard Huges, zijn baas in de Desert Inn. Linda Thorson dacht even kans te maken op de rol van nieuwe Bondgirl, maar Broccoli zag haar nooit als serieuze optie; naar verluidt omdat ze kort haar had. Jill St. John werd in eerste instantie de rol van Plenty O’Toole aangeboden, maar Sidney Korshak, een zakelijk adviseur betreft de opnames in Las Vegas, raadde zijn cliënt aan om haar de rol van Tiffany Case aan te bieden. De rol van golddigger Plenty O’Toole kwam hierop terecht bij Lana Wood, een suggestie van schrijver Mankiewicz.

De opnames

De opnames voor de film begonnen op 5 april 1971 in de woestijn van Las Vegas, dat dienst deed als Zuid-Afrika bij de scène waarin Mr. Wint en Mr. Kidd een smokkelaar ombrengen met een schorpioen. De film werd verder voornamelijk gedraaid in de Verenigde Staten, waarbij Brocollis’ vriendschap met Howard Hughes hem goed van pas kwam. Zo mocht hij niet alleen gebruik maken van zijn hotels tijdens en voor de opnames, ook werd Hughes gebeld als de straten weer eens leeggeveegd dienden te worden voor de opnames. Omdat er vooral in de avonduren werd gefilmd, maakt Connery er de rest van de tijd het beste van. Hij speelde veel golf, was in de casino’s te vinden en datete zijn co-ster Lana Wood. Diezelfde Wood werd overigens nog maar nipt uit een akelige situatie gered, toen ze dreigde te verdrinken bij de zwembadopnames van de dood van haar personage. Verder vond men veel locaties in de buurt van Las Vegas. Zo deed een nabij gelegen gipsfabriek dienst als Willard Whyte Space Labs, werd een huis van Kirk Douglas gebruikt als onderkomen van Tiffany Case en werd de buitenkant van het crematorium gefilmd bij Palm Mortuary in Henderson, Nevada. Aanvullende opnames vonden plaats in Pinewood Studios, Antibes aan de Côte d’Azur, Lufthansas’ hangar op de luchthaven van Frankfurt en Amsterdam.

Het verhaal

Op zoek naar wraak weet Bond uiteindelijk Ernst Stavro Blofeld te vermoord, die bezig was om een dubbelganger te creeëren. Voor een nieuwe missie wordt Bond erop uitgestuurd om een wereldwijde diamantensmokkel te onderzoeken. Hij neemt hierop de identiteit van smokkelaar Peter Franks over en zoekt contact met Tiffany Case in Amsterdam, degene voor wie hij de diamanten van Amsterdam naar de Verenigde Staten moet smokkelen. Als de echte Franks opeens opduikt weet Bond na een gevecht hun paspoorten om te wisselen en zo Case ervan te overtuigen dat hij Bond heeft omgebracht. Om geen argwaan te wekken smokkelt Bond vervolgens de diamanten naar de volgende halte. Het brengt hem uiteindelijk naar Las Vegas, alvorens hij een aantal moordaanslagen te voortduren krijgen. Case ontdekt dat Bond een infiltrant is, maar als ook zij een aanslag overleeft besluit ze om zijn kant te kiezen. Bond op zijn beurt komt er langzaam maar zeker achter dat zijn aartsvijand Blofeld nog in leven is en dat hij de hand heeft in zowel de diamantsmokkel als de moordaanslagen.

Leuke feitjes

· In eerste instantie zou Lois Maxwell niet te zien zijn in Diamonds are Forever, nadat zij weigerde te tekenen om zo een salarisverhoging af te dwingen. Toen het geschil werd opgelost werd er een last minute scène bedacht waarin zou vermomt als douanebeambte Bond welkom zou heten in Nederland.
· Het personage van Willard Whyte zegt in de film dat de eerste laser werd gemaakt met behulp van een diamant. Theodore H. Maiman, de uitvinder van de laser, gebruikte een synthetisch robijn.
· Op de originele poster zijn kikvorsmannen te zien. Ondanks dat ze niet in de film voorkomen, is dit te danken aan een eerder uitgedachte versie van de finale van de film.
· In de film zit een van de grootste continuïteitsfouten uit de reeks; de achtervolging met de rode Mustang. Probleem was dat de ingang van het steegje werd gefilmd op de parkeerplaats van Universal Studios en de uitgang op Fremont Street, Las Vegas. En zo zien we hoe de auto het steegje binnengaat leunen op de rechterkant en dat men de steeg verlaat leunende op de linkerkant. Iets wat werd opgelost met een wat lullige, maar komisch effectieve montagetruc.
· Voor de toeristen onder ons; Mr. Kidd en Mr. Wint zien we op een kanaalboot bij de Magere Brug en het is het huis aan de Reguliersgracht 36 in Amsterdam dat dienst deed als huis van Tiffany Case. De buitenkant wel te verstaan, de binnenopnames en dus ook het gevecht in de lift werden elders opgenomen.

Een vergeetbare Bond

Op 14 december 1971 ging Diamonds are Forever traditiegetrouw in de Odeon Leicester Square in Londen in première. De terugkeer van Connery zorgde er zoals gehoopt voor dat er qua box-office opbrengst weer werd gepresteerd op het niveau van voor On Her Majesty’s Secret Service. Toch was er wel ook de nodige kritiek op de film. Zo is Connery voor velen wellicht de enige echte Bond, maar lijkt hij hier soms een parodie van zijn vroegere personage te spelen. Ook ontbreekt er de nodige spanning, wat vooral te wijten is aan het volgen van de ondertussen vaste formule van de films. Gelukkig wordt dit alles gecompenseerd met de nodige creatieve actie, al valt niet te ontkennen dat de film gewoonweg de flair mist van zijn voorgangers en het een van de meest vergeetbare Bondfilms is in de gehele franchise. Ondanks alles hoopten de producenten om Connery opnieuw te kunnen verleiden voor nog een film, weigerde hij het aanbod. Het leidde tot de zoektocht naar een nieuwe James Bond. Het leidde uiteindelijk naar een acteur die eerder niet beschikbaar was door zijn inzet voor verschillende televisieseries. Je leest er alles over in het volgende artikel in deze rubriek.

In de rubriek De weg naar No Time To Die verschenen eerder artikelen over:
#01 Dr. No | #02 From Russia with Love | #03 Goldfinger | #04 Thunderball | #05 You Only Live Twice | #06 On Her Majesty’s Secret Service