Wordt vervolgd: Back to the Future

21 oktober 2015 , de dag waarop Marty McFly en Doc Brown een bezoekje brengen aan de toekomst. Er zijn verhalen te over waarmee de film goed en fout zat betreft de toekomstvoorspelling, maar hoe zou de filmwereld eruit hebben gezien als filmscenarist Bob Gale niet het middelbare school jaarboek van zijn vader inkeek? En wat als Eric Stoltz wel de rol van Marty McFly had gespeeld? Of wat als de producenten geen De Lorean als tijdreismachine hadden gebruikt, maar een ordinaire koelkast zoals eerst het plan was? Het zijn vragen waarop we het antwoord nooit zullen weten. Wat we wel weten is dat de filmwereld en de Back to the Future-trilogie, want daarover hebben we het natuurlijk, er totaal anders uit zouden hebben gezien dan wij ze nu kennen. Wordt vervolgd is een rubriek op Filmdomein waarbij we ieder artikel een andere filmreeks zullen behandelen en de films die hier onderdeel van zijn in het kort zullen bespreken.

Bob Gale was een beetje aan het rommelen in de kelder bij zijn ouders toen hij op het middelbare school jaarboek van zijn vader stuitte. Een beetje bladeren leerde hem dat zijn vader klassenleider was. Terugdenkend aan zijn eigen schooltijd kon hij zich amper nog herinneren wie zijn klassenleider was en terwijl zijn gedachten nog wat verder afgleden begon hij zich af te vragen of hij goed bevriend zou zijn geweest met zijn vader als ze samen op school hadden gezeten. Het idee bleef hangen en eenmaal thuis deelde hij dit met Robert Zemeckis, die er gelijk op verder borduurde door een moederfiguur te bedenken die beweert nooit door een jongen op school gezoend te zijn. Terwijl zij in werkelijkheid aardig wat wisselende contacten had.

Het is het begin van wat een groot succesverhaal zou worden in de filmgeschiedenis. Al snel werd besloten dat het verhaal rond 1955 gesitueerd zou moeten worden, gezien het verhaal zou draaien om een 17-jarige die zijn ouders in dezelfde fase van hun leven zou ontmoeten. Ook de gedachte om een koelkast als tijdmachine te gebruiken belandde al snel in de prullenbak, omdat er wat angst was dat kinderen zichzelf zouden opsluiten bij het naspelen van de situatie. Met een script op zak gingen Gale en Zemeckis vanaf begin 1981 langs diverse grote filmstudios, waar ze keer op keer bot vingen. Zemeckis besloot zich eerst te richten op de regie van Romancing the Stone, wat een groots succes bleek en daarmee de deuren opende voor Back to the Future. Zemeckis was nu immers een grote meneer.

Met hulp van vriend Steven Spielberg kwam het idee terecht bij Universal, waar hoofd Sidney Sheinberg nog wat suggesties deed. Zo zorgde hij ervoor dat we nu bekend zijn met Doc Brown en niet Professor Brown. Vanaf dat punt schoot de ontwikkeling in een stroomversnelling. Toch werd het filmen tot twee keer toe uitgesteld. De eerste keus voor de rol van Marty McFly, Michael J. Fox, kon zich namelijk niet vrij maken uit zijn rol in Family Ties. Het zorgde ervoor dat de rol uiteindelijk belandde bij Eric Stoltz. Het filmen werd gestart, maar na vier weken filmen met een kostenplaatje van drie miljoen dollar, besloten Zemeckis en Spielberg toch dat Stoltz niet de juiste man was voor de rol. Er werd opnieuw een gesprek aan gegaan met de producer van Family Ties en met de duidelijke afspraak dat Family Ties eigenlijk altijd voorrang zou krijgen bij een agendaconflict werd het Fox toegestaan om Marty McFly te spelen.

Uiteindelijk opende de film op 3 juli 1985 op 1.200 schermen in Noord-Amerika, maar Zemeckis was vooral bang voor een flop. Fox moest namelijk, nadat het filmen erop zat gelijk, weer aan de slag voor een nieuw seizoen van Family Ties en kon zodoende geen promotie doen voor de film. Al snel kon hij echter rustig zitten, want Back to the Future stond maar liest 11 weken op de eerste plaats van de box-office. Hierbij viel op dat het tweede weekend beter was dan het eerste, wat duidde op een goede mond-op-mond reclame. Aan het einde van 1985 bleek de film de best verdienende film van het jaar met een wereldwijd totaal van bijna 384 miljoen dollar. Maar ook de critici waren positief. Zo vergeleek criticus Roger Ebert de thema’s van de film met die uit het werk van Frank Capra en daarnaast prees hij Spielberg om als producer de juiste regisseur te vinden bij een project. Wat vaststaat is dat Back to the Future niet meer weg te denken is uit de filmgeschiedenis en dat de film sinds de release al meerdere generaties aan filmmakers heeft weten te inspireren.

Back to the Future ***** (1985) |  
De film die van Michael J. Fox een ster maakte en Zemeckis zijn status als grote regisseur van kassuccessen nog eens onderstreepte. Het script over tijdreizen en de gevaren hiervan als je je gaat mengen in de samenkomst van je ouders is natuurlijk de steunpilaar van de film en ronduit geniaal.

Back to the Future Part II ****½ (1989) | 
De film stond niet in de planning, maar door het grote succes van het eerste deel en diens open einde kon een vervolg niet uitblijven. De film werd back-to-back gefilmd met Part III en een half jaar na elkaar uitgebracht. Deze film zit wellicht nog ingenieuzer in elkaar dan zijn voorganger, omdat men terugkeert naar de gebeurtenissen van de eerste film. Ook zorgde de film voor veel vraag naar de hoverboards en Nike’s met automatisch strikkende veters, beide te zien in de 2015-sequenties en (nog steeds) toekomstmuziek.

Back to the Future Part III ***½ (1990) |
Zoals gezegd direct opgenomen na het afronden van Part II, de film gaat dan ook verder waar het vorige deel eindigde. Het idee om de film af te laten spelen in het Wilde Westen ontstond al bij het filmen van de eerste film. De film bleek echter niet zo’n groot financieel succes als zijn voorgangers, maar stelde ook zeker niet teleur en werd door critici zelfs beter onthaald.

Wordt vervolgd? Kort gezegd ‘nee’. Zemeckis en Gale hebben begin dit jaar nog te kennen gegeven dat een Part IV wat hun betreft uitgesloten is. Of zoals Zemeckis zie in een interview met Telegraph ‘ze zullen in elk geval moeten wachten tot we allebei dood zijn, als onze families er dan alsnog geen stokje voor steken’. Vanzelfsprekend zou een eventueel Part IV het sowieso moeten stellen zonder acteur Michael J. Fox, die in 1991 de diagnose kreeg van de ziekte van Parkinson. En wat is nou Back to the Future zonder Fox? We zullen de trilogie dan ook moeten koesteren, maar toch was er maar één de eerste, de originele, de klassieker!

21 oktober, 2015

Meepraten over dit artikel

5 reacties op “Wordt vervolgd: Back to the Future”

  1. Filmliefhebber schreef:

    Een vervolg hoef er voor mij ook niet te komen. Deel 1 en 2 zijn naar mijn mening de leukste delen en 3 is gewoon oké. Prima slot, maar het was ook wel duidelijk dat de koek op was.

Geef een reactie