Poor Things
Als geneeskundestudent Max McCandles de assistent wordt van de excentrieke chirurg Godwin Baxter, komt hij in aanraking met Bella, een wat kinderlijke jonge vrouw. Godwin onthult dat Bella zwanger was toen zij zelfmoord pleegde door van een brug te springen, waarna hij de hersens van haar foetus in haar hoofd heeft geplaatst om haar weer tot leven te wekken. Aangemoedigd door Godwin vraagt Max Bella ten huwelijk. Bella accepteert het, maar als haar intelligentie zich in rap tempo ontwikkelt, wordt ze nieuwsgierig naar de buitenwereld en zichzelf. Ze gaat ervandoor met Duncan Wedderburn, een gladde en losbandige advocaat die Baxter had ingehuurd om het huwelijkscontract te herzien. En waar Godwin besluit om haar te laten gaan en zich stort zich op een nieuw experiment, wordt Bella standvastig in haar doel om op te komen voor gelijkheid en bevrijding.
Sinds regisseur Yorgos Lanthimos in 2015 zijn eerste Engelstalige film afleverde met The Lobster lijkt ook het grote publiek hem met de film meer te omarmen. De heerlijke eigentijdse mengelmoes van modernistische absurditeit die hij sindsdien met zijn films afleverde bleef in elk niet onopgemerkt en ook de critici omarmen de Griek, waarbij zijn vorige film The Favourite tot voor kort als voorlopig hoogtepunt diende. Tot voor kort dus inderdaad, want Poor Things is genomineerd voor maar liefst 11 Oscars. Lichte kost is het allerminst. Net als The Favourite is de film niet door hemzelf geschreven. De film baseert zich op een gelijknamig schrijven van Alasdair Grey uit 1992 waarin de auteur zijn zorgen uit over sociale ongelijkheid, relaties, herinnering en identiteit. Combineer dat met een door Lanthimos geschapen wereld waarin seks, liefde en vriendschap en familiaire plichten alleen maar bestaan in relatie tot de macht die ze over elkaar geven en je krijgt Poor Things.
In bepaalde zin oogt Poor Things als een logische volgende stap na The Favourite. Veel hiervan valt terug te verhalen op visueel vlak, waarbij Lanthimos wordt geholpen door de cinematografie van Robbie Ryan. Zo wordt ook hier de absurdistische toon van de film versterkt door het gebruik van bepaalde lenzen om de wereld te verbuigen op een manier zowel realistisch als surrealistisch. Zwervend en zwevend van het ene onverwachte uitkijkpunt naar het andere, biedt het camerawerk van Ryan een even nieuwsgierige blik op het leven als de kijk die Bella erop heeft. Nooit eerder zagen we wereldsteden als Londen, Lissabon, Alexandrië en Parijs op zo’n unieke manier tot leven worden getoverd als hier. Ook valt Poor Things op als een feministische film, met niet alleen Bella die op zoek is naar gelijkheid en bevrijding, maar ook mannen die enkel een bijrol spelen en dienen als kijkvoer met hun absurde make-up (Dafoe) en overdramatische emoties (Ruffalo). Een rol die zij overigens beide wel met verve spelen.
En dan komen we bij misschien wel het belangrijkste element van Poor Things; te midden van alle visuele schoonheid en krankzinnigheid is daar namelijk Emma Stone. Waar ze eerder in The Favourite nog in de schaduw acteerde van een sublieme Olivia Colman, toont ze zich hier de nieuwe muze van Lanthimos en krijgt ze alle ruimte om haar talent te etaleren. Dat zij zich letterlijk en figuurlijk bloot geeft aan dat ze haar rol met een flinke dosis lef heeft omarmt. Ze levert namelijk een werkelijk fenomenale prestatie waarbij ze de kijker meeneemt in de geestelijke ontwikkeling van haar personage Bella. Als we haar voor het eerst zien heeft ze het geestelijk vermogen van een klein kind, maar in rap tempo ontwikkelt zij zich gevolgd door een soort van vooral seksueel ingegeven ontdekkingsreis. Een reis die door zijn vormgeving wellicht excentriek oogt, maar die door Stones’ spel en vooral ook flink wat komische momenten toch een bepaalde luchtigheid behoudt. Het moge duidelijk zijn dat Lanthimos wars is van genres en de gave heeft om iets te creëren dat alles ontstijgt.
Poor Things is een even bizar als briljant één-tweetje tussen Yorgos Lanthimos en zijn muze Emma Stone. Samen zijn zij hoofdverantwoordelijk voor het waanzinnige en absurdistische sprookje dat Poor Things is. Lanthimos zet de lijn die hij inzette met The Favourite voort en levert met Poor Things zonder meer zijn beste werk af. Maar ook Stone, die eerder natuurlijk al hoge ogen gooide met haar werk in films als Birdman en La La Land, zien we hier op eenzame hoogte acteren. Zeker in het eerste deel van de film levert ze een ronduit hilarische prestatie. Maar feministische film of niet, zonder het uitstekende tegenspel van Willem Dafoe en Mark Ruffalo was Stone niet zo goed tot haar recht gekomen. Het siert deze grote acteurs dat ze zich eigenlijk volledig in dienst stellen van Lanthimos’ visie. Het maakt Poor Things tot een unieke film, die zeker niet aan ieder besteed zal zijn, maar die wel alle lof verdient voor zijn originaliteit en lef.
Beoordeling
- Eindcijfer