Het is 1985, kerstmis nadert. Kolenhandelaar Bill Furlong is een eerlijke en hardwerkende man in een hechte klein Ierse gemeenschap en vader van vijf dochters. Ze hebben het thuis niet breed, maar zijn gelukkig. Als Bill op een dag wat eerder dan normaal op pad gaat en de kolenloods bij het plaatselijke klooster opent, ontdekt hij een meisje dat zit opgesloten in de vrieskou. Het meisje zegt dat ze daar over vijf maanden zal moeten bevallen. In een poging het beste te doen voor het meisje, neemt hij mee naar binnen bij de nonnen. In gesprek met moeder-overste suggereert zij sterk dat Bill beter niet kan praten over wat hij heeft gezien. Overstuur keert Bill terug naar huis, worstelend met zijn eigen verleden, maar ook twijfelend of hij het juiste heeft gedaan voor het meisje.

Cillian Murphy bewoog zich eigenlijk altijd een beetje onder de radar van het grote publiek. Collega’s prezen hem, maar doordat hij vooral bijrollen speelde in films als Batman Begins, Sunshine en Inception wist het publiek hem nooit helemaal op waarde te schatten. Dat veranderde toen hij de hoofdrol ging spelen in de waanzinnige succesvolle BBC-serie Peaky Blinders. Pas toen was het dat Christopher Nolan hem een keer castte in de hoofdrol. Een keuze die het grote publiek wellicht verraste, maar de kenners wisten genieten. Murphy onderstreepte dat nog maar eens met hoofdletters met een fabelachtig optreden als J. Robert Oppenheimer in Nolans’ Oppenheimer. Echter, wie nu denkt dat Murphy zich vervolgens alleen zou beperken tot blockbusters is nog niet bekend met de enorme bescheidenheid van deze klasse acteur.

Het knappe aan deze film is dat het de misstanden in de Magdalena-wasserijen, beter bekend als kloosters, in Ierland aan de kaak stelt. Dit zonder veel te tonen van de onmenselijke gebruiken. Het is de kracht van suggestie. De wasserijen waren bedoeld om ‘gevallen vrouwen’ te huisvesten en aan het werk te zetten. Vaak waren dit vrouwen die buiten het huwelijk moeder waren geworden, of vrouwen of meisjes die om wat voor reden dan ook thuis of door de staat niet gewenst waren. De wasserijen hadden vaak vergrendelde deuren, hoge muren en onbereikbare ramen. De vrouwen kregen geen informatie over hoe lang ze moesten blijven of wanneer ze vrij zouden worden gelaten. Straffen die werden opgelegd voor het maken van fouten of het weigeren van werk bestonden uit eenzame opsluiting, geen eten krijgen, fysieke mishandeling en vernedering, waaronder kaalscheren. Vrouwen die wisten te ontsnappen werden vaak door de politie teruggebracht.

De sfeerzetting is treffend. Het weer is net zo somber als het stadje zelf, alles is van enige sprankeling ontdaan. Behalve dan in het gezien van Bill Furlong, die weliswaar hard werkt, maar ook kan leunen op een sterke vrouw aan zijn zijde. Een beetje zoals gezinnen in het niet al te verre verleden, waarin de vrouw thuis voor de kinderen zorgt en de man werkt om rond te komen. Verschil hier is dat de gemeenschap wordt aangestuurd door het spirituele katholieke leven. En laat daar nou net het grote probleem zitten. Problemen die we de afgelopen tientallen jaren al meermaals onder ogen hebben moeten zien. De film van de Belgische regisseur Tim Mielants (tevens regisseur van enkel afleveringen van Peaky Blinders) is traag en neemt de tijd om zijn shots te maken. Ook worden er flashbacks in verweven waarbij de kijker soms even zoekende is. Maar cinematografisch is de film ijzersterk, met een even plots als hoopvol einde als in de door Furlong gekoesterde Dickens-verhalen.

Extra’s: Helaas moet de Nederlandse Blu-ray release het zonder bonusmateriaal stellen. Zonde, want het verhaal had zeker wat meer achtergrond verdiend, wellicht in de vorm van een documentaire.

Small Things Like These vertelt op subtiele wijze een schrijnend verhaal en onderstreept nog maar eens de klasse van Cillian Murphy. Het is knap hoe regisseur Mielants zich hier niet verliest in het tonen van alle misstanden. Op uiterst beheerste wijze vertelt hij hier het verhaal en leunt hij daarbij op de kwaliteiten van Murphy. Een goede keuze. Want het verhaal is weliswaar soms tergend traag, maar Murphy zuigt alle aandacht van de kijker naar zich toe. Mielants laat de kijker plaats nemen in het hoofd van kolenboer als hij alle observaties door zijn gedachten laat gaan, waarbij Murphy excelleert en misschien nog wel een betere performance neerzet dan in het zo geloofde Oppenheimer. Het zegt eigenlijk vooral hoe serieus we prijzen als de Oscars nog moeten nemen dat hij hier volledig genegeerd werd. Iets wat Murphy zelf overigens nog het allerminste mee zal zitten. Hij blijft het liefste onder de radar. Toch is dat voor een man met zijn kwaliteit onmogelijk; Cillian Murphy moet gezien worden.

Met dank aan Dutch FilmWorks voor het recensie-exemplaar.