Twintig jaar na zijn strijd in de Trojaanse Oorlog spoelt Odysseus aan op de kust van zijn thuiseiland Ithaca. Hij wordt verzorgd door Eumaeus en Yias. Odysseus is ontmoedigd en getraumatiseerd door de oorlog en hoort over de teloorgang van zijn koninkrijk. Zijn vrouw Penelope staat onder druk om een aanbidder te vinden, gezien de aanhoudende afwezigheid van haar echtgenoot. Haar zoon Telemachus wordt benaderd door Antinous, die hem probeert te overtuigen om Penelope tot een huwelijk te dwingen. Om zijn familie te redden en terug te winnen wat hij heeft verloren, zal Odysseus zijn verleden onder ogen moeten komen.

Eerder dit jaar verscheen The Return in de bioscopen, een hervertelling van de laatste delen van Odysse van Homerus. Een nogal actueel werk, want ook Christopher Nolan zal zijn aanstaande epische actie-fantasyfilm The Odyssey baseren op het oude Griekse epos dat stamt uit circa 800 v. Chr. Zoals de titel al doet vermoeden gaat het hier echt niet om de reis naar huis, maar legt de film de focus volledig op de terugkeer. Het lijkt er dan ook op dat de twee films elkaar nergens in de weg zitten en wellicht hooguit op elkaar aansluiten. De regie ligt in handen van Uberto Pasolini, een Italiaanse producent en regisseur die vooral bekend is van The Full Monty uit 1997. Naar verluid was hij al dertig jaar bezig om de film van de grond te krijgen, maar pas toen hij Ralph Fiennes benaderde kwam er schot in de zaak.

Al in 2011 vroeg Pasolini namelijk aan Fiennes om niet alleen de hoofdrol te spelen, maar ook de regie op zich te nemen. Fiennes weigerde de dubbelrol, maar spoorde wel Pasolini aan om dan zelf de regie te voeren. Met een budget van 20 miljoen dollar werden de belangrijkste opnames in het voorjaar van 2023 gedaan in Griekenland op Corfu en Peloponnesos. De film staat ook in het teken van de hereniging van Fiennes en Juliette Binoche, die eerder samen te zien waren in Wurthering Heights (1992) en Oscar-winnaar The English Patient (1996). Binoche haar rol is wat beperkt, maar ze weet er weer het beste van te maken. Toch is The Return vooral de film van Fiennes, die voor de film niet alleen volledig naakt gaat, maar ook verder een volledige overgave toont. Zo maakte hij een serieuze fysiek transformatie door door na vijf maanden fysieke training te gaan hardlopen en krachttraining te doen om eruit te zien als een ‘oud stuk touw’, volgens de woorden van Fiennes zelf.

De film zelf is eigenlijk een haast ouderwets aandoend drama. Het tempo is behoorlijk traag, waarbij veel ruimte is ingeruimd voor beelden van de prachtige omgeving. Samen met de sterke soundtrack van Oscarwinnares Rachel Portman doet het hierdoor soms haast aan als een film van Terrence Malick. Toch zijn het vooral de acteerprestaties die de film boeiend weten te houden. Voor ons Nederlanders is de aanwezigheid van Marwan Kenzari trouwens een leuke verrassing. De film legt de focus vooral op het schuldgevoel en pijn waar Odysseus mee worstelt. Nergens zien we monsters of mythische wezens, iets wat straks bij Nolans’ visie wel anders zal zijn. The Return richt zich volledig op de psychologie van de personages en dat levert zonder meer een interessante film op. Een film die niet voor ieder weggelegd zal zijn, maar wel een film die door ijzersterke acteerprestaties een boeiende visie op het verhaal oplevert.

Extra’s: Zoals ondertussen bekend van releases van The Searchers, is er naast de film geen bonusmateriaal op de Blu-ray release te vinden.

The Return toont een aardse versie van het laatste deel van Homerus’ verhaal van Odysseus, volledig gestript van alle bovennatuurlijke elementen. Waar Christopher Nolan voor zijn film, die voor volgens jaar op de kalender staat, strooit met maar liefst 250 miljoen dollar, doet The Return het met een flarde daarvan. De film richt zich onder aanvoering van Ralph Fiennes dan ook volledig op de psychologische kant van het verhaal. Echt vlot komt dit niet tot ons, waardoor de film door sommigen wellicht als saai bestempeld zal worden. Echter, als je openstaat voor de sterke score en het prachtige camerawerk, kan je je opmaken voor een sterke film waarin vooral Fiennes alles ruimte krijgt om te excelleren.

Met dank aan The Searchers in samenwerking met Remain In Light voor het recensie-exemplaar.