In februari 1916 zette het Duitse leger de aanval in op Franse stellingen bij de stad Verdun. Het zou achteraf de aanzet blijken tot de langste veldslag uit de Eerste Wereldoorlog en één van de bloedigste die ooit heeft plaatsgevonden. Tijdens een ruim 300 dagen durende uitputtingsslag verloren meer dan 700.000 mannen hun leven. De verschrikkelijke, met recht apocalyptische strijd vond plaatst op een terrein van zo’n 100 vierkante kilometer. Het wrange is dat er ondanks de verspilling van al deze mensenlevens niets werd bereikt.

TDM Entertainment brengt ons een nieuw hoofdstuk in hun Apocalypse-reeks en net als eerder zijn ook dit keer Daniel Costelle en Isabelle Clarke verantwoordelijk voor de samenstelling. Dit keer staat de slag om Verdun centraal, die de geschiedenis is ingegaan als een volstrekt zinloze massaslachting die nooit mag worden vergeten. De documentaire is verdeeld over twee discs, beide met een speelduur van ongeveer drie kwartier, die de titels ‘de illusie’ en ‘het bloedbad’ hebben meegekregen. De gebeurtenissen uit de Eerste Wereldoorlog staan in de schaduw van de gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog. Dit vooral doordat de hoofdpersonen nog een generatie ouder zijn en ook omdat er veel minder beeldmateriaal van bewaard is gebleven. Toch zijn de makers er met deze dvd opnieuw in geslaagd een schitterend document te presenteren.

Op de eerste dvd zien we de eerste van twee afleveringen. We zien hoe op 11 februari 1916, 10 dagen voor het begin van de veldslag, generaal Erich von Flakenhayn wordt aangesteld voor de Duitse aanval. De troepen hebben voor hun aanval een nieuw wapen gekregen, namelijk de vlammenwerper. Echter, wegens een hevige tweedaagse sneeuwstorm wordt de aanval uitgesteld. Het is in deze dagen dat de Franse luitenant-kolonel Emile Driant, die in het bos van Caures gelegerd is met 2.200 Chasseurs (soldaten), lucht krijgt van de aanstaande aanval. Hij waarschuwt het hoofdkwartier, dat onder leiding staat van generaal Joseph J.C. Joffre, maar wordt genegeerd.

Om 7:15 uur op 21 februari 1916 op 07.15 uur openen 1.300 kanonnen over een front van 20 kilometer het vuur en schieten hierbij tot 17:00 uur een miljoen granaten af. De Duitsers rukken in hoog tempo op, maar in het nagenoeg verwoeste bos van Caures hebben een paar honderd Chasseurs het overleefd. Zij bieden zwaar tegenstand, maar als de Duitsers de vlammenwerpers en gas granaten inzetten zijn de Fransen genoodzaakt zich terug te trekken. Twee dagen later bestormen de Duitsers de heuvel Cove du Poivre waarna ze nog slechts 5 kilometer zijn verwijderd van fort Douamont. Nog vier dagen later valt het fort en beheersen de Duitsers het gehele slagveld. Op dat moment wordt Generaal Petain opgeroepen om Verdun te verdedigen.

Hier vindt de overgang naar de tweede dvd plaats. In de week na de val van fort Douamont nemen de Duitsers de dorpen rondom het fort in. Ze zetten aansluitend een nieuw offensief in, maar worden hierbij gedecimeerd door geconcentreerd Frans artillerie vuur. Op 9 april 1916 vallen de Duitsers opnieuw aan langs de beide zijden van de Maas, dit zorgt ervoor dat Verdun in een tangbeweging komt. In een poging Verdun te behouden vraagt Petain voortdurend om troepen, wat er uiteindelijk voor zorgt dat hij wordt weggepromoveerd en vervangen door generaal Robert Nivelle. De complete maand mei concentreren de Duitsers zich op de heuvel Mort-Homme wat op 20 mei 1916 resulteert in een enorm artillerie vuur van 6 uur. De Fransen stellen hierop generaal Charles Magin aan om fort Douamont te heroveren.

Drie maanden na de Duitse verovering vallen maar liefst 1.000 ton granaten per dag op fort Douamont. Het is begin juni als de Duitsers weer oprukken en door de Franse verdediging oprukken naar fort Vaux, op maar 8 kilometer van Verdun. Echter, op 11 juni 1916 mislukt de aanval op fort Souville volledig, waarop duizenden Duitsers zich overgeven. In een poging de slag alsnog in hun voordeel te beslissen vervangt Keizer Wilhelm II generaal von Falkenhayn door maarschalk Erich von Hindenburg en plaatst generaal Erich Ludendorff aan zijn zijde. De Fransen zijn echter aan de winnende hand. Op 24 oktober 1916 heroveren zij, ondanks zware verliezen, fort Douamont wat het begin van het einde van de slag inluidt. Op 19 december komt de slag officieel ten einde. De bloedige slag had werkelijk niets opgeleverd en kostte in totaal 263.000 mensen het leven en 492.000 mensen raakte gewond. Een enorm monument bij Douamont herinnert ons vandaag de dag aan de slag.

Extra’s: Alle zorg is opnieuw uitgegaan naar de documentaire zelf. De enige extra die een toevoeging had kunnen zijn was wellicht die van het technische proces van de restauratie en conversie van al het beeldmateriaal.

Apocalypse Verdun brengt de kwaliteit die we ondertussen van het Apocalypse-label mogen verwachten. Deze aangrijpende documentaire is dan ook opnieuw een kwaliteitsproduct van onmisbare waarde. Aan de hand van ingekleurd archiefmateriaal wordt de verwoesting van de veldslag op unieke wijze blootgelegd en het verbijsterende verloop van de strijd onthuld. Bedenk je maar eens dat de beelden die je hier ziet ongeveer 100 jaar oud zijn. Daarnaast maakt het remasteren in HD en het inkleuren van de opnames alles tastbaarder. Laten we hopen dat we in de nabije toekomst meer van dit soort indrukwekkende documentaire op een dergelijk mooie wijze gepresenteerd zullen krijgen.

Met dank aan gastredacteur Joop Karsdorp en TDM Entertainment voor het recensie-exemplaar.