Katja is een Duitse, ketting rokende, getatoeëerde vrouw met een vrije geest en getrouwd met Nuri, een voormalig drugsdealer van Koerdische komaf. Tegenwoordig werkt Nuri als zelfstandig belastingadviseur en vertaler voor de lokale Turkse gemeenschap, waarmee hij een stabiel middenklasse leven voor zijn vrouw en 6-jarige zoontje Rocco kan bieden. Als Katja op een dag terugkeert na een ontspannend dagje met haar zus, wordt het kantoor van haar man omringd door politiebarricades en blijkt er een gruwelijke ontploffing te zijn geweest. Kort hierop wordt Katja verteld dat zowel haar man als haar zoontje hier bij omgekomen zijn. De rechercheurs vermoeden onmiddellijk dat Nuri’s criminele achtergrond een rol speelt in de klaarblijkelijke doelbewuste aanslag, maar Katja vermoedt dat het met racistische motieven te maken heeft. Overweldigd door verdriet en gedreven door rechtvaardigheid, worstelt ze met de onderzoekers, de rechtbank en bovenal met haar zelf.

De in Duitsland geboren Diane Kruger was voorheen uitsluitend te zien in Engels- en Franstalige films. Met “Aus Dem Nichts” kreeg ze dus voor haar eerste Duitstalige rol, vorig jaar de prijs voor beste actrice op het filmfestival van Cannes. Een veeleisende rol waarin ze in vrijwel iedere scène voorkomt. Kruger brengt met veel overtuiging Katja’s angst, de broosheid en de felheid over, als een vrouw die alles verloren heeft en vastberaden is om rechtvaardigheid of zelfs wraak te krijgen. Katja’s toenemende wanhoop en impulsiviteit doen denken aan de vrouwelijke speelster in “Gegen Die Wand”, over de Duitse cultuurclash en de grote doorbraak van regisseur Fatih Akin in 2004. Ook in Aus Dem Nichts baseert de Duits-Turkse Akin zich op de ervaring die hij zelf heeft opgedaan in Hamburg, als zoon van Turkse immigranten.

In het begin van de jaren 2000 vermoordde de Nationaal Socialistische Ondergrondse (NSU), een extreemrechtse terroristische groepering, negen mensen van Turkse, Koerdische en Griekse afkomst. Aus Dem Nichts is weliswaar een fictief verhaal, maar op zeker gebaseerd en geïnspireerd door deze aanslagen. In de realiteit waren het ook aanslagen op ondernemers met een Turkse achtergrond, en werd dit lange tijd afgeschoven op afrekeningen in het criminele circuit. Het ging zelfs zo ver dat families van de slachtoffers beschuldigd werden van connecties met de maffia. Bijna een decennium lang hebben tientallen inlichtingendiensten langs elkaar heen gewerkt, waarbij feiten voor elkaar werden verzwegen maar waar de autoriteiten vooral niet wilde erkennen dat de daders mogelijk uit extreemrechtse hoek moesten worden gezocht. Dit is exact waar Katja mee te maken krijgt, al hebben de autoriteiten hier net iets meer reden tot twijfel vanwege de crimenele achtergrond van Nuri.

Desondanks blijft Aus Dem Nichts een film die vooral vooroordelen en stereotypering van de Turkse gemeenschap aan de kaak wil stellen. De film is onderverdeeld in drie hoofdstukken, waarbij het dramatische en emotionele eerste deel wordt gevolgd door een lange rechtszaalprocedure die het tempo soms ernstig doet verslappen, om vervolgens te verschuiven naar een verwoestende thriller climax. Akin focust zich voornamelijk op de emotionele en psychologische reactie van Katja, waarbij de rest van de cast wat oppervlakkig of zelfs cliché blijft. Vooral de rollen van de aanslagplegers worden zwaar onderbelicht, en diens advocaten krijgen zelfs, ironisch genoeg, de stereotypering mee waar Akin ons juist op wou attenderen. Dit had veel genuanceerder en subtieler gekund, of zelfs gemoeten. Het is eigenlijk alleen aan Diane Kruger te danken, die met zoveel passie en emotie haar rol speelt, dat de film ruim boven de middelmaat uit stijgt.

Aus Dem Nichts is een emotioneel misdaaddrama dat geïnspireerd werd door regisseur Fatih Akin’s eigen ervaringen alsmede de NSU-moorden die in het vorig decennium plaatsvonden. Stereotypering van de Turkse immigranten in Duitsland had een zeer groot aandeel in de chaotische onderzoeken die jarenlang werden gedaan naar de daders. Akin’s boodschap lijkt in de eerste plaats te gaan om vooroordelen en xenofobie, maar gaat meer over de tragische nasleep van de nabestaanden. Diane Kruger zet een fantastische rol neer als de vrouw die ‘uit het niets’ haar man en zoontje verliest. Een veeleisende en uiterst geloofwaardige rol waar Kruger al haar emotie en power in gooit en eigenlijk niet had misstaan met een Oscarnominatie. Het is jammer dat de daders onderbelicht worden zonder enige motief en hun advocaat een karikatuur is waar de duivel nog bang van zou worden. Derhalve is het slagen van de film en diens boodschap volledig toe te schrijven op het conto van Kruger en maakt Aus Dem Nichts tot een verontrustende film met een overtuigende boodschap.