James Cameron is al van jongs af aan op zoek naar de grenzen van wat mogelijk is. In de jaren 60 werd hij geïnspireerd door de tocht die de speciale diepzee onderzeeboot Trieste aflegde in de Challengerdiepte in de Marianentrog. Een tocht die een diepterecord vestigde. Sindsdien kwam niemand er meer. Tot Cameron op 25 maart 2012 de duik herhaalde en dook naar het diepste deel van de oceaan op elf kilometer diepte. Deepsea Challenge biedt een verslag van die spannende en historische reis.

James Cameron is een ontdekkingsreiziger. Aan het begin van deze film vertelt hij in interviewvorm over zijn passie voor wetenschap, maar ook dat hij altijd de grenzen wil opzoeken van wat mogelijk is. Jacques- Yves Cousteau die de onderwaterwereld verkende en de eerste stappen op de maan, het zijn twee dingen die hem inspireerden. Het is dan ook iets dat hem al van jongs af aan in het bloed zit. Iets wat overigens in het begin van de documentaire als een soort reconstructie wordt laten zien, niet bepaald het beste deel van de documentaire. Het oogt allemaal wat knullig. Maar gelukkig is het van korte duur en wordt al snel de eerste link gelegd naar de Challenger Deep, als de eerste historische expeditie wordt aangehaald uit begin jaren 60.

James Cameron is dankzij vele geslaagde expedities richting bijvoorbeeld de Titanic en Bismarck meer geworden dan alleen de regisseur van films als Terminator en Avatar. Maar waar eerdere expedities vaak werden gefinancierd, was deze keer alles privé. Zo gaf hij na het maken van Titanic al te kennen dat hij zijn rol als filmmaker even een halt ging toeroepen omdat hij fulltime ontdekkingsreiziger wilde zijn. Voor de documentaire neemt hij dan ook geen plaats op de regisseursstoel. Als filmliefhebber is dat natuurlijk jammer, want hoeveel geweldige films had hij nog meer kunnen maken als hij zich niet met dit soort dingen bezig had gehouden. Zeker als je in je achterhoofd neemt dat zijn nieuwe Avatar-films nu al keer op keer zijn uitgesteld is het gemakkelijk daar een link tussen te leggen.

Toch wordt je na het zien van onder andere deze documentaire ook duidelijk hoeveel voorwerk Cameron verricht voor zijn projecten. Zo neemt hij alles wat hij uitzoekt en de daarbij horende nieuwe technologieën voor zijn expedities weer mee bij zijn films. Dit wordt dan ook uitgebreid getoond. Zo zien we beelden van achter de schermen bij Titanic en ook het vooronderzoek voor zijn film The Abyss. Het is op zich een interessante inleiding, al is deze wat aan de lange kant. Het eerste deel is dan ook meer een korte biografie van de onderwaterhistorie van James Cameron dan dat het daadwerkelijk over de Challengerdiepte in de Marianentrog gaat.

Maar de voor eerdere expedities ontwikkelde technologieën neemt hij natuurlijk ook mee bij zijn meest recente expeditie. Het zorgt ervoor dat de beelden van het diepste gedeelte van de oceaan niet minder dan prachtig zijn. Voor het zover is zijn er ook de nodige tegenslagen voor de expeditie zoals het overlijden van expeditieleider Andrew Wright bij een luchtvaartshow. Uiteindelijk besluit iedereen juist door te willen gaan om de expeditie te doen slagen. Na diverse testduiken, die steeds dieper en dieper gaan, is het eindelijk tijd om de Challengerdiepte in de Marianentrog te verkennen. Iets waar zelfs zonder een 3D mogelijkheid nog genoeg te genieten van overblijft. Je reist met Cameron en zijn mannen mee naar een diepte waarbij je door een technisch probleem dood zal zijn voor je het weet.

Het is jammer dat er al dik een uur verstreken is als de tiende duik plaatsvindt, dé duik richting de Challengerdiepte in de Marianentrog. Maar wat we te zien krijgen maakt een hoop goed. Het eerste wat gelijk opvalt is de prachtige beeldkwaliteit van de onderwateropnames. Zelfs op elf kilometer diepte is alles haarscherp. Hierin wordt nog maar eens de meerwaarde van high definition beelden onderstreept. Het is ronduit indrukwekkend en zelfs spannend als Cameron één met zijn gedachten met zijn Deepsea Challenger afdaalt richting het diepste punt ter wereld, ver weg van de bewoonde wereld. Op zijn bestemming aangekomen blijkt dat het meer om de duik zelf ging en het getal van de diepte, want wat feitelijk mist is een onderwerp, zoals eerder de Titanic of de Bismarck. Nu hij de grootste diepte verkent heeft, wordt het misschien tijd dat hij ook eens de hoogte in gaat.

Extra’s: Voordat de hoofdfilm start worden we getrakteerd op trailers van Pawn Sacrifice, Woman in Gold en Life. Daarnaast krijg je de keuze om de hoofdfilm in 3D of 2D te bekijken. Verder zijn er helaas geen aanvullende extra’s te zien, dit waar het uncut interview of een audiocommentaartrack met bijvoorbeeld James Cameron zeer informatief had kunnen zijn.

Deepsea Challenge 3D toont nog maar eens de passie van James Cameron als ontdekkingsreiziger. Ondanks dat de documentaire een lange doch interessante aanloop kent richting de daadwerkelijke duik, is het verslag hiervan niet minder dan indrukwekkend. Toch draait deze expeditie meer om de duik zelf dan om het onderwerp dat bezocht wordt. Cameron is niet zo maar een filmmaker die zich blindstaart op een bepaald onderwerp en op zoek gaat naar sensationele opnames, maar toont zich ook breed geïnteresseerd in alles wat hij tegenkomt tijdens de reis. Hij toont zich dan ook een ware ontdekkingsreiziger, die ook van mensen uit het (onderwater)vak veel erkenning heeft gekregen. Vooral voor de door zijn onderzoek behaalde technologische ontwikkelingen.

Met dank aan Entertainment One Benelux voor het recensie-exemplaar.