Een vrouwelijke postbeambte in een vervallen postkantoor, bewakers op een verlaten treinstation en een groep brandweermannen in de enige brandweerkazerne van de stad. De verhalen van drie overheidsinstellingen en hun werknemers bieden een authentieke blik op het dagelijkse (over)leven in Kinshasa, de hoofdstad van de Democratische Republiek Congo. Elephant’s Dream biedt een poëtische en empatische kijk op een staat in verval en verandering met als doel het Westen een spiegel voor te houden.

Kristof Bilsen is de regisseur van deze documentaire en komt uit ons buurland België. Hij is gespecialiseerd in het maken van documentaires en heeft daar sinds 2005 al meerdere prijzen voor gewonnen, waaronder de Grand Prize Nanook-Jean Rouch in Parijs. Elephant’s Dream is inmiddels zijn zesde documentaire en bij meerdere filmfestivals wist hij naast volle zaken ook hoge ogen te gooien. Zijn doel met het maken van deze documentaire was het laten zien van Congo. En dan vooral hoe het was, hoe het is en waar het naar toe wil. De schaduw van de kolonisatie hangt nog steeds over het land en het emancipatieproces is niet van vandaag op morgen voltrokken. Toch is Congo een land dat wil veranderen naar een land waar mensen wonen zoals hier in Nederland.

Iedereen kent de drie overheidsinstellingen waar het in deze documentaire om draait. Dat het er anders aan toe gaat dan bij ons is meteen al duidelijk. Zo volgen we Henriette, de postbeambte die zit te wachten op klanten die maar niet komen. Het gaat slecht bij het postkantoor wat resulteert in het feit dat alle medewerkers nog maar tien procent van hun loon krijgen. Bij het treinstation rijden er zo weinig treinen dat de bewakers er eigenlijk voor niks zitten. De mensen die er nog komen zijn jongeren en ouderen die op zoek zijn naar rust. En ook de brandweerkazerne heeft het moeilijk. Waar normaal in een dergelijk grote stad meerdere kazernes te vinden zijn heeft Kinshasa er maar nog maar eentje en dan moeten de mensen ook nog zien te overleven van een rantsoen van één brood per persoon.

Wat doe je als je het zo zwaar hebt, maar ook nog de verantwoordelijkheid draagt over (vaak) meer dan alleen jezelf? Vele mensen wenden zich tot een geloof, waarbij ze geloven dat hun God een doel voor hun heeft en het zo goed komt. Alle mensen in de documentaire koesteren hoop, dromen, humor en tonen hun waardigheid, toch zien we ook de twijfels. Deze documentaire toont een wereld die niet zoveel verschilt van onze wereld en roept hiermee op tot reflectie. Daarnaast roept het op tot een dialoog over waar we vandaan komen, waar we nu zijn en waar we naartoe gaan. Het dwingt ons om onze kijk op Afrika te veranderen, door een balans te vinden tussen de problemen van het heden, het leven nu en onze wensen voor de toekomst.

Na het kijken van de film rest ons alleen nog de vraag waarom de documentaire Elephant’s Dream heet. Regisseur Kristof Bilsen gaf hierop in een interview een vrij letterlijke doch symbolische uitleg. Hierin wijst hij op de grootte van Congo, oftewel de olifant (ter vergelijk: Congo is maar liefst tachtig keer zo groot als België). Daarnaast hebben de inwoners van het land grote dromen over waar ze willen dat hun land naartoe gaat. Maar Bilsen laat ook ruimte voor een vrije interpretatie, je mag er als kijker in lezen wat je wil. Wat wel duidelijk is, is dat Elephant’s Dream een oproep is tot verzoening.

Extra’s: De dvd bevat helaas niet veel extra’s. Gelukkig is de disc niet helemaal kaal, zo heb je de mogelijkheid om de trailer van de documentaire te bekijken. Daarnaast zie je een opnamesessie van Dizzy Mandjeku, een gitarist die voor een deel van de muziek bij de film heeft gezorgd.

Elephant’s Dream is een mooie documentaire geworden die ons westerlingen een spiegel voorhoudt. We hebben het allemaal wel eens zwaar en ook Nederland en andere landen zitten midden in een crisis. Toch is alles in Congo nog wat anders, zij hebben namelijk niet de steun van Europa en moeten zelf alles op zien te lossen. Wellicht wil je na het zien van deze documentaire meer weten over Afrika en de dergelijke situaties die daar spelen. Toch zal deze documentaire waarschijnlijk geen groot publiek bereiken. Maar het is zeker aan te raden je hiervoor open te stellen en de poëtische kant ervan te zien. De documentaire is intrigerend en daarnaast zal het niemand misstaan om een beeld te krijgen van wat er in een ander deel van de wereld speelt.

Met dank aan Remain In Light voor het recensie-exemplaar.