In 1927 draagt het Magical Congress of the United States of America (MACUSA) de machtige en duistere tovenaar Gellert Grindelwald over van hun maximaal beveiligde gevangenis naar Londen, om berecht te worden voor zijn misdaden in Europa. Met de  hulp van MACUSA-medewerker Abernathy weet Grindelwald tijdens de overdracht te ontsnappen. Drie maanden later doet Newt Scamander in Londen een beroep op het Ministerie van Toverkunst om zijn getrokken internationale reisrechten te herstellen na de gebeurtenissen in New York. Terwijl hij op weg is naar het Ministerie, loopt hij Leta Lestrange tegen het lijf, een oude klasgenoot van Hogwarts en tevens de verloofde van zijn broer Theseus, een schouwer van de rechtshandhaving afdeling. Het Ministerie biedt aan om Newt’s reisrechten te herstellen als hij Theseus helpt bij het opsporen van de obscure Credence Barebone, die in Parijs opgedoken is. Credence zou de langverloren broer van Leta kunnen zijn, Corvus Lestrange, de laatste van een lange reeks puurbloedige tovenaars. Grindelwald gelooft dat alleen Credence zijn gelijke, professor Albus Dumbledore, kan doden.

“The Crimes of Grindelwald” is alweer de tiende speelfilm die zich afspeelt in het fantasierijke Harry Potter universum van J.K. Rowling en de tweede van de in totaal vijf geplande Fantastic Beasts prequels. Voor regisseur David Yates is het de zesde keer dat hij zich in de magische wereld begeeft. Hij wist met veel succes een bevredigend einde te maken aan de laatste Harry Potter films en een stap in de goede richting te zetten met “Fantastic Beasts and Where To Find Them” in 2016. Het zorgvuldig creëren (of intact houden) van de alom bekend fantasiewereld is slechts de helft van het zware werk. Die wereld moet nog steeds bevolkt worden door echte personages en meeslepende verhalen, zoals we die gewend waren van Harry, Ron en Hermelien. Maar juist hierin schiet “The Crimes of Grindelwald” behoorlijk tekort. Het is op zeker de luidruchtigste, meest ritmeloze en minst coherente inzending in eigenlijk de hele tovenaarsreeks. “Grindelwald” is een verwarrende wirwar van nieuwe personages en rommelige verhaallijnen. De grootste pluspunten uit de voorganger, zoals de prachtige kostuums en decors, klasse personageacteurs en de warme muzikale score van James Newton Howard, zijn intact gebleven, maar de echte sfeer en Potter-magie is schaars.

Als protagonist voor de prequel-reeks, zou het voor Newt Scamander altijd een grote uitdaging zijn om Harry Potter te vervangen of doen vergeten. Newt is een personage met vage contouren en autistische trekjes, waar we in de eerste film wel behoorlijk aan moesten wennen. Acteur Eddie Redmayne lijkt na zijn debuut nog wat meer in zijn element, maar de filmmakers lijken hem toch niet volledig te vertrouwen in het dragen van het verhaal, waarbij hij voortdurend opzij wordt geschoven om (al dan wel niet tijdelijk) plaats te maken voor een hele reeks van ondersteunende personages. De meest vermakelijke van het stel is wederom de klungelige dreuzel Jacob (Dan Fogler), die zorgt voor de komische noot en een niet geheel geloofwaardig liefdeskoppel vormt met Queenie (Alison Sudol). Ook Newt navigeert in enkele romantische verwikkelingen. Zo is daar nieuwkomer Leta Lestrange (Zoë Kravitz), de verloofde van zijn broer Theseus (Callum Turner), en de nog steeds afstandelijke spanning met Tina Goldstein (Katherine Waterston). Opmerkelijk genoeg is het vooral de chemie met zijn voormalig leraar, de jonge Albus Dumbledore, die onze aandacht vasthoudt. Jude Law is erg goed gecast als jonge Defense Against the Dark Arts professor.

De meeste personages uit “Grindelwald” vinden hun weg naar Parijs, dat zijn eigen magische onderwereld heeft inclusief carnavalsstoet en nutteloze bureaucraten, en dat amper groot genoeg lijkt om de enorme hoeveelheid karakters te ontplooien. Yates wist voorheen altijd prima te navigeren door verschillende verhaallijnen, maar duikt hier van de ene naar de andere onsamenhangende scène, waarbij het maar moeilijk je aandacht vast kan houden. De film strooit met plotwendingen, maar zelden is er sprake van spanning of een écht gevoel van avontuur. In de Harry Potter reeks kon dit altijd vermeden worden vanwege de band die men had met de personages, het resultaat van jarenlange investering in karakterontwikkeling. “Fantastic Beasts” streeft naar dezelfde mate van betrokkenheid bij haar karakters, zonder het de tijd te gunnen die dat wel vergt. “Grindelwald” bevat veel verwijzingen naar de Potter-reeks, welke meer dienen als fan materiaal dan dat het een functionele bijdrage heeft. Johnny Depp geeft op zijn eigen excentrieke doch charismatische manier gestalte aan de krankzinnige Gellert Grindelwald, en het karakter past wat dat betreft perfect in zijn carrière van bizarre personages. Maar om in de voetsporen te treden van de grote Lord Voldemort, is er nog een hoop werk aan de winkel.

Extra’s: Mede door de toevoeging van de Blu-ray uitgave aan deze release is er het nodige aan bonusmateriaal op de 4K release te vinden.
• J.K. Rowling: A World Revealed: (10:15) Schrijfster en mede-producer van de film, J.K. Rowling, verteld over de uitdagingen in het aanpassen van een complex verhaal, het bewerken van haar boek naar de film en haar taken tijdens de productie.
• Wizards on Screen, Fans in Real Life: (19:22) Deze bonus feature toont enkele castleden die elkaar ontmoeten om scènes uit de film voor het eerst te bekijken en vertellen nadien over hun introducties met de boeken en daarop volgende films.
• Distinctly Dumbledore: (09:31) Regisseur David Yates, producer David Heyman, kostuumontwerper Colleen Atwood en Jude Law (Dumbledore) bespreken het jongere karakter van het personage die in deze reeks wordt geportretteerd.
• Unlocking Scene Secrets: (49:09) Een zestal fragmenten uit de film worden belicht en besproken door cast- en crewleden. Deze bevatten beeldmateriaal van de set, evenals productiekunstwerken en ontwerpen.
• Deleted Scenes: (14:23) Een totaal van tien extra scènes die de bioscoopversie van de film niet hebben gehaald. Enkele van deze scènes zijn visueel gezien zelfs niet afgerond.

Fantastic Beasts – The Crimes of Grindelwald is een duidelijke stap terug ten opzichte van zijn voorganger, maar dankzij de solide performances van de cast en de visuele aantrekkelijkheid, weet de film nog net overeind te blijven. Het is nog maar de tweede uit de beoogde vijf “Beasts” films, dus het creatieve team zal met de eerstvolgende film nog een kans krijgen om de franchise weer op het goede spoor te zetten. De focus zal hierbij vooral moeten liggen op een beter script dan het rommelige van Grindelwald, dat typerend genoeg geschreven werd door bedenkster J.K. Rowling zelf. Voor de echte fans van de zogeheten “Wizarding World” valt er voldoende plezier te beleven, met vooral een groot aantal verwijzingen naar de Potter-reeks. In zijn totaliteit is The Crimes of Grindelwald een wat onevenwichtige en luidruchtige film met te veel personages, waarvan het merendeel weinig toevoegt aan de centrale verhaallijn. Het mist de pret, energie en luchtigheid van het eerste deel, al valt er op de prestaties van de cast en het visuele vlak niets aan te merken. 

Met dank aan Warner Bros. Home Entertainment Benelux voor het recensie-exemplaar.