In het westen van Texas zijn de twee vervreemde broers Toby en Tanner herenigd en zijn van plan om ’s ochtends vroeg overallen te plegen op enkele filialen van de Texas Midlands Bank. Toby is een gescheiden vader van twee kinderen en Tanner is net vrijgelaten uit de gevangenis na tien jaar vast te hebben gezeten. Hun moeder is onlangs overleden en om de familie ranch vanwege een omgekeerde hypotheek niet te verliezen aan de bank, voelen ze zich genoodzaakt om zo snel mogelijk geld te genereren. Ze besluit om om over te gaan tot het beroven van banken. Echter, door zich voornamelijk te richten op kleine lokale banken hopen ze onder de radar van de politie te blijven. De bijna gepensioneerde Texas Ranger Marcus wordt echter samen met zijn partner Alberto op pad gestuurd om de overvallers te pakken.

Hell Or High Water is een grandioze moderne western die op het grote doek waarschijnlijk volledig ondergesneeuwd zal raken door de grotere producties die op dit moment draaien of nog gaan draaien. Daarnaast is het allesbehalve een wijze keus om een film als deze in de grotere cinema’s te draaien in plaats van filmhuizen, waar dergelijke films vaak meer op waarde worden geschat. De film van regisseur David Mackenzie is namelijk een klein en ingetogen meesterwerk. Het plot over een stel wanhopige bankrovers mag dan niet heel origineel klinken, de uitvoering is zeer vakkundig met een intelligent script en op meesterlijke wijze verteld. Ondanks een onvermijdelijke vergelijking met No Country For Old Men, vooral vanwege de afwachtende stijl en prachtige cinematografie, is er verder niets wat deze films met elkaar gemeen hebben. Mackenzie strooit op eigenzinnige wijze met een diversiteit aan originele thema’s zoals erfenis, familieband, wraak en kapitalisme.

Al schreeuwend en dreigend met wapens een bank beroven is veelvoorkomend in films, maar Toby en Tanner zijn niet uit op miljoenen dollars. In plaats daarvan stelen ze alleen kleine biljetten uit frontkassa’s, om geen aandacht te trekken van de lokale politie of de FBI. Het idee, althans dat van de nobele Toby, is om niemand fysiek pijn te doen of te stelen van individuen, zodat de bank het enige slachtoffer is. Het mag dan een gewapende overval zijn, maar omdat hun motief zo overtuigend is, vraag je jezelf meermaals af wat je zou doen als je in hun schoenen stond. En als je aangemoedigd wordt om jezelf zo’n vraag te stellen, komt er meer sympathie bij kijken dan we normaliter gewend zijn. De film zinspeelt op een situatie die je het gevoel geeft dat het niet heel ver van de onze staat is of hoeft te zijn.

Het is echter ook vooral een film die uitblinkt in prestaties van de cast. De broers Toby en Tanner, gespeeld door Chris Pine en Ben Foster, zijn in principe elkaars grootste tegenpolen. Foster is roekeloos en wreed, waarbij je nooit zekerheid hebt of hij in woede uitbarst of op charmante wijze met een grap op de proppen komt. Pine laat eigenlijk voor het eerst in zijn carriere zijn kwaliteiten als acteur zien. Zijn karakter oogt kalm en rustig (met een ontzettend coole uitstraling), maar je voelt zijn ambivalentie en het innerlijke besef dat hij ’in een betere wereld’ zich niet zou verleiden tot het beroven van banken. Jeff Bridges is eindelijk weer eens op zijn best, als mopperende Texas Ranger die met een hoop generaliserende grappen jegens zijn comanche partner en een ouderwetse dosis sheriff instinct op zoek gaat naar de broers.

Hell Or High Water is een indrukwekkende film met ouderwetse western invloeden voorzien hedendaagse financiële problematiek wat uitmondt in wrok, onrecht en opgekropte frustratie. Het is allesbehalve een standaard formulefilm over bankrovers, maar draait veel meer over armoede en onzekerheid, financiële wanhoop en het gevoel dat er geen andere manier is om je eigendom te redden. Regisseur Mackenzie wekt een bepaald gevoel van rechtvaardigheid op, maar verliest nooit de ernst van de misdaden uit het oog. De cast is voortreffelijk, waarbij het vooral een genot is om Jeff Bridges weer ouderwets in vorm te zien. Hell Or High Water zal zeer waarschijnlijk geen volle zalen trekken in de bioscoop, maar krijgt gelukkig wel de positieve aandacht die het verdient en kan makkelijk aansluiten in het rijtje van beste films uit 2016.