Oud Goud: Planet of the Apes (1968)
Taylor wordt met een aantal Amerikaanse astronauten op een missie naar een verre planeet gestuurd. Hoewel hun reis slechts enkele maanden zal duren, winnen ze zoveel ruimtelijke tijd dat ze verschillende eeuwen voorsprong nemen op de aarde. Na een noodlanding op een onbekende planeet, komen de drie overgebleven bemanningsleden terecht in een koud, akelig landschap en ontmoeten zij een beschaving waarin apen zich hebben ontwikkeld tot de meest intelligente soort. Wanneer de astronauten door de apen gevangen genomen worden en als beesten behandeld worden, begrijpen ze pas ten volle wat hen overkomt.
Schrijver Pierre Boulle kwam in 1963 met de opvallende novelle Planet of the Apes, waarin een aantal astronauten op een vreemde planeet terecht komen dat geregeerd wordt door apen. Dit idee werd opgepakt door 20th Century Fox en er verscheen een screenplay geschreven door Michael Wilson en Rod Serling dat losjes gebaseerd was op het boek van Pierre Boulle. De film beleefde zijn première op 8 februari 1968 en werd gelanceerd voor het grote publiek op 3 april 1968 in Amerika. De film was een groot succes en kreeg maar liefst 4 vervolgen, een tv serie, een animatieserie, een stripreeks en in 2001 zelfs een reboot, die niet zo heel succesvol ontvangen werd. Uiteindelijk kregen we het in 2011 het zeer succesvolle Rise of the Planet of the Apes, dat weer losjes een reboot was van Conquest of the Planet of the Apes uit 1972. Rise was onderdeel van nog 2 vervolgen en dit jaar werd zelfs een vierde deel daaraan toegevoegd in de vorm van Kingdom of the Planet of the Apes. Tijd dus om even terug te blikken op de eerste film en waarom deze film al 56 jaar lang voor theatervermaak over de apenplaneet heeft gezorgd.
Gedateerd is de film zeker, maar nog steeds erg goed. De film opent met Taylor die in een hyperslaap gaat met zijn bemanning om naar een ver gelegen planeet af te reizen. Al rokend in het ruimteschip is het grappig om te zien hoe men een halve eeuw geleden dacht over de toekomst. Als het ruimteschip neerstort en Taylor alleen met astronauten Landon en Dodge de crash weten te overleven, denken ze eerst dat ze op een dode dorre planeet terecht zijn gekomen. Na een lange barre tocht komen Taylor, Landon en Dodge terecht bij een meer, waar ze hun kleding uit trekken om een duik te nemen. Natuurlijk vreemd, gezien de astronauten volledig niets van de planeet weten, maar goed. Dit is science fiction uit 1968 natuurlijk, dus daar moet niet al te kritisch naar worden gekeken. Ze komen bij een groep mensen terecht die niet kunnen praten, iets waar de vervolgen overigens wel op voort borduren. Maar dan worden ze gevangen genomen door intelligente apen die over de planeet heersen. Taylor komt in een omgekeerde wereld terecht, waarin de apen mensen als proefkonijnen gebruiken en zelfs ontleden om van de mens te leren. Misschien wil ik er teveel in zien, maar in mijn ogen een volledige aanklacht tegen hoe de mens wreedheden tegen dieren uitvoert, waarbij het nu eens wordt omgekeerd.
Wat opvalt zijn de maskers die erg knap gemaakt waren voor 1968. Natuurlijk zijn we nu verwend door al het CGI geweld dat de bioscopen, streamingdiensten en home entertainment releases domineert, zelfs de prachtig gemaakte maskers en pakken uit de reboot van 2001 van Tim Burton is verwennerij. Maar goed, hou er rekening mee dat dit een tijd was waarin praktische effecten de filmwereld domineerde en dit toch echt zijn tijd aardig vooruit was. Quotes en verwijzingen naar deze film worden doorgaans nog gebruikt in de reboots van de serie. Wie herinnerd zich nog in Rise of the Planet of the Apes uit 2011 dat Tom Felton de legendarische zin “It’s a madhouse, a madhouse” uitroept, en dat is nog maar een van de vele voorbeelden die verwijzen naar deze absolute klassieker. Charlton Heston was wel de grote naam die aan deze film verbonden was. Heston die de rol van astronaut Taylor speelt was eerder natuurlijk al te zien in kaskrakers als The Ten Commandments (1956) en Ben-Hur (1959) . Films die natuurlijk op voorhand veel serieuzer genomen werden door het publiek en ook een serieuzer thema hadden dan Planet of the Apes. Toch zorgde ook deze film voor een enorme boost voor Heston’s carriere. Heston kreeg ook een cameo als aap in Tim Burtons versie uit 2001 trouwens. Heston overleed in 2008 op 84-jarige leeftijd aan de gevolgen van Alzheimer.
Oud Goud: Planet of the Apes is en blijft een fantastische film, dat misschien deze tijd gedateerd mag aanvoelen, maar nog steeds niets aan kracht heeft ingeboet. Voor 1968 bevatte de film fantastische effecten en vooral de maskers en kleding van de apen waren oogstrelend voor die tijd. De film kreeg uiteindelijk nog 4 directe vervolgen, waarbij Beneath the Planet of the Apes direct aansluit op deze film. Vanaf Escape From the Planet of the Apes krijgen de films een andere setting en wordt het verhaal steeds ingewikkelder uitgewerkt. Dit gaat niet altijd gepaard met het beste schrijfwerk dat je maar kan bedenken, want er zitten veel plotholes in de vervolgen en veel dingen die simpelweg gewoon niet kloppen. Hoe dan ook blijft de reeks echt goed, met uitzondering op het laatste deel genaamd Battle For the Planet of the Apes uit 1973, dat eigenlijk ondermaats was. Maar zelfs een ondermaatse Apes film volstaat voor mij nog wel, maar geen enkele van de delen overtrof dit eerste deel, waarin (als je het niet weet) het einde een absolute geniale mindfuck bevat.
Beoordeling
- Film
- Eindcijfer