Sam is een Aboriginal landarbeider van middelbare leeftijd in het binnenland van Northern Territory in Australië. Zijn werkgever stemt ermee in om hem uit te lenen aan een bittere oorlogsveteraan genaamd Harry, die op een naburige boerderij woont en zijn vee terrein wil renoveren. Sam’s onderlinge band met Harry is niet bepaald goed maar verslechtert steeds meer tijdens Sam’s verblijf.  Wanneer Harry de boerderij bezoekt waar Sam voor werkt, komt het tot een confrontatie waarbij Harry schoten afvuurt op Sam en Sam uit zelfverdediging terug schiet. Harry wordt hierbij gedood en Sam moet nu op de vlucht voor de autoriteiten. Een klopjacht op de landarbeider is begonnen, geleid door sergeant Fletcher, die te kamp heeft met hitte, giftige dieren en vijandige inboorlingen. Vragen over rechtvaardigheid komen naar boven als de ware details van het incident aan het licht komen.

Het uitgestrekte open landschap van de Australische outback lijkt zo enorm veel op het Wilde Westen van de Verenigde-Staten, dat het eigenlijk zeer opmerkelijk is dat er niet meer Australische westerns zijn. “Sweet Country” is na “Samson and Delilah” (2009), de tweede western van de Australische regisseur Warwick Thornton. In zijn hypnotiserende tweede poging compenseert de filmmaker die gemiste tijd van westerns. Dit prachtig uitgevoerde verhaal over het overleven in de woestenij met racistische schurken aan het begin van de 20e eeuw heeft de rauwheid van de oude films van Sam Peckinpah maar de rust en kalmte van een “The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford”. De ontspannen aanpak van Thornton geeft een poëtische blik op een historische tragedie, en het compromisloze verhaal lost niet altijd de spanning tussen die twee ingrediënten op, maar het is een opmerkelijk verhaal dat verfilmd is.

“Sweet Country” speelt zich af in de verlatenheid van Alice Springs, een zweterig roodgetinte regio van de zogeheten Eastern Arrente Nation. Aboriginals uit de noordelijke regio hebben veel te kampen met vervolging door blanke mannen, maar de zachtaardige Sam Kelly (Hamilton Morris) ontwijkt de lelijke kant van het land door te werken voor de welwillende prediker Fred Smith (Sam Neill) in zijn afgelegen kerk. De schijn van een stabiele omgeving stort volledig in met de komst van de akelige crimineel Harry March (Ewen Leslie), die bij Fred aan klopt voor een helpende hand bij zijn nabijgelegen terrein. Hij leent Sam en zijn vrouw Lizzie (Natassia Gorey Furber) uit aan Harry, waarbij de conclusie een gewelddadige confrontatie wordt. Dit is de start van deze stille en geduldige onderdompeling in niemandsland. Regisseur Thornton verzorgde zelf de cinematografie en neemt ons mee langs oranje rotsachtige uitzichten in een vlak zanderig doolhof, terwijl de zon vanuit elke richting naar beneden schijnt. We volgen Sam en Lizzie’s weg naar een onzekere bestemming, in een aura van wanhoop waarbij het in feite niet meer uitmaakt waar ze terecht komen omdat de samenleving hen toch allang verworpen heeft.

De bij vlagen zenuwslopende sfeer wordt omlijst door kleurrijke persoonlijkheden die bijdragen aan de geavanceerde dynamiek van de film. Terwijl de ruwe sergeant Fletcher (Bryan Brown) de missie leidt om de voortvluchtigen op te sporen, wordt hij op de voet gevolgd door de bebaarde en onderdanige Aboriginal Archie (Gibson John). Ze worden vergezeld door Fred (Sam Neill), een zachte ziel die niet in staat is om zich in te leven in de wrede mannen die hem omringen. Een typerende scene hierbij is wanneer hij een Bijbels lied zingt, terwijl de nacht aanbreekt en de mannen emotieloos toekijken. Fred’s ontsteltenis over de verwerping van zijn goedhartige christelijke idealen zit in het midden van de film terwijl de sombere finale nadert. Hij benadrukt steeds dat alles niet verloren is en ziet graag dat Sam en Lizzie hun reis overleven. Deze vorm van moraliteit en de sympathie voor de Aboriginals zorgt voor een aanhoudende spanning.

Sweet Country is een fijne en originele western die zich afspeelt in de uitgestrekte landschappen van de Australische outback. De film heeft een enorm traag tempo en een lange opbouw naar een climax die minder interessant is dan de hele weg daar naartoe. Sweet Country neemt je mee op een trip met een onvermijdelijke uitkomst, maar regisseur Warwick Thornton houdt scherpe controle door middel van de prachtige beelden van de film, en assembleert ze met een ritmische kwaliteit die een specifieke tijd en plaats overstijgt. De film blijft hangen in stilte, zoekend naar antwoorden in de verbluffende schoonheid van een natuurlijke maar desalniettemin lege wereld.  Sweet Country is bij vlagen enorm traag waardoor het niet altijd even makkelijk is om de aandacht vast te houden, maar vertelt een bijzonder verhaal over Aboriginals die moeten zien te overleven in een keiharde wereld. 

Met dank aan Cherry Pickers Filmdistributie i.s.m. Remain In Light voor het recensie-exemplaar.