The Death of Stalin
Na een opvoering van een Mozart-recital op Radio Moskou, beveelt Stalin hoogstpersoonlijk een opname van de uitvoering. Deze blijkt echter niet opgenomen, waarop het station alles in werking zet van een re-enscenering. De dirigent is echter bewusteloos geraakt, het publiek blijkt reeds deels vertrokken en de anti-Stalinistische lead pianiste weigert nogmaals op te treden. De paniek slaat toe, maar door willekeurige omwonenden van hun bed te lichten, evenals een vervangend dirigent en met een omgekochte pianiste slaagt de opname alsnog. Echter, als de bezorger deze met de nodige vertraging alsnog bij Stalin bezorgt weet de pianiste een notitie aan de plaat toe te voegen. Als Stalin de notitie vindt barst hij in lachen uit, waarna hij een beroerte krijgt. In de twee dagen die volgen heerst er een hevige concurrentieslag voor het verkrijgen van de hoogste macht. Zijn ministers bakkeleien over de controle, waarbij zij vooral hun eigen hachje willen redden. Wat volgt zijn twee dagen van waanzin, perversiteit en onmenselijkheid.
Deze film van de Britse Armando Iannucci had over publiciteit niet te klagen. Zo had het ministerie van Cultuur van Rusland in eerste instantie toestemming gegeven voor vertoning in de Russische bioscopen, maar werd dit ingetrokken na een preview van de film voor hoge Kremlin-functionarissen. Met name de orthodox-communistische politici waren in woede ontstoken omdat de film, in hun ogen, de Russische geschiedenis belachelijk maakt. Nadezhda Usmanova, het hoofd van de afdeling militaire geschiedenis bij het ministerie van Informatie, ging zelfs zover om op te laten tekenen: “Het is een slechte film, het is een saaie film en het is gemeen, weerzinwekkend en beledigend”. Toch is de Brits satirische film zeer succesvol en lijkt het erop dat de actie van de Russen vooral komt omdat zij Josef Stalin, toch verantwoordelijk gehouden voor de dood van miljoenen landgenoten, nog steeds vereren.
Dat de Russen zo overdreven serieus reageerden op de film is eigenlijk wat vreemd, want vanaf de eerste minuut ligt de satire er dik bovenop. Zo zien we hoe het radiostation gebeld wordt door Stalin, terwijl zijn ministers op de gang de alledaagse gruwelijkheden even achteloos als luchtig op de hak nemen. Het is Britse satire op zijn best en dat het Russische geheel volledig in het Engels wordt gepresenteerd is voor een keer eens niet storend. De film is gebaseerd op de Franse comic La Mort de Staline, waarbij de prachtige balans tussen werkelijkheid en fictie ook terug te vinden is in de film. Zo is de onwaarschijnlijke opening van de film, rond de re-enscenering van de Mozart-recital, werkelijk gebeurd en stond Stalin er daadwerkelijk op niet gestoord te worden die nacht, waardoor zijn bewaking hem ook vrijwel de gehele nacht op de vloer liet wegkwijnen.
Ondanks de originele en gewaagde insteek van de film, valt en staat het geheel bij de performance van de cast. De film kan gelukkig rekenen op een paar flinke zwaargewichten. Wat te denken van Steve Buscemi als Nikita Chroesjtsjov, partijleider van de Communistische partij. Net als Adrian McLoughlin is hij niet een gezicht met zijn onderwerp, maar dankzij de heerlijke dialogen zorgt hij voor verbaal vuurwerk. Toch schittert niet alleen Buscemi, want Jeffrey Tambor en Jason Isaacs doen nauwelijks voor hem onder in de strijd om de hoogste macht. Maar ook de bijrollen zijn goed vertegenwoordigd. Zo is Olga Kurylenko te zien als anti-Stalinistische concertpianiste en doet de legendarische Michael Palin ook een duit in het zakje. Zo flauw als zijn Monty Python werk is wordt de film nergens, maar The Death of Stalin is een verrassende satire die een even tragisch als komisch beeld schetst van een cruciaal stukje Russische geschiedenis.
The Death of Stalin is een gewaagde satire en de meest heerlijke geschiedenisles. Aan de hand van geweldig geschreven dialogen zien we een cast in topvorm, waarbij Boardwalk Empire-acteur Steve Buscemi als stralend middelpunt mag dienen tussen een verder eveneens uitmuntende cast. Wat opvalt is dat de satire is opgehangen aan werkelijk gebeurde zaken, waarbij je in eerste instantie geraakt wordt door de komische toon, om je vervolgens te beseffen hoe bijzonder tragisch bepaalde zaken eigenlijk wel niet zijn. Dat de film hier een goede balans tussen vind en zich niet verliest in flauwigheden is gepast en een verdienste van Armando Iannucci. Het maakt van The Death of Stalin een van de verrassendste en vooral ook hilarische titels van het jaar tot nu toe!
Beoordeling
- Eindcijfer
Geef een reactie
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.