Het is 1776 in het koloniale South Carolina. Benjamin Martin, een held uit de Frans-Indiase oorlog,  wordt nog steeds achtervolgd door zijn verleden, wil nu niets liever dan een vreedzaam leven op zijn kleine plantage. En al helemaal geen deel uit maken van een oorlog tegen de machtigste natie ter wereld, Groot-Brittannië. Ondertussen kunnen zijn twee oudste zonen, Gabriel en Thomas, niet wachten om in dienst van het nieuw gevormde “Continental Army” te treden. Wanneer South Carolina besluit zich bij de rebellen tegen Engeland aan te sluiten, meldt Gabriel zich onmiddellijk aan om mee te vechten… zonder toestemming van zijn vader. Maar wanneer kolonel William Tavington, een Britse dragonder die berucht is om zijn meedogenloze tactiek, de plantage van Martin tot de grond af brandt, slaat het noodlot toe. Benjamin wordt snel verscheurd tussen het beschermen van zijn familie en het zoeken naar wraak, terwijl hij onbedoeld deel uit maakt van een nieuwe, jonge en ambitieuze generatie.

Roland Emmerich is een Duitse regisseur die vooral bekend staat om zijn grote scala aan rampen- en monsterfilms. Kenmerkend bij veel films van Emmerich is dat onze planeet Aarde het veelal moet ontgelden. Of het nu om een buitenlandse invasie gaat (Independence Day), het aanbreken van een nieuwe ijstijd (The Day After Tomorrow) of een geologische ramp die de mensheid dreigt te vernietigen (2012). De gebeurtenissen lijken van kwaad tot erger te moeten en tot overdaad van ‘ramp’ geldt dit min of meer ook voor de kwaliteit van zijn producties. Hij heeft echter ook een aantal uitstapjes gemaakt in het genre en één daarvan was The Patriot uit 2000. Deze speelt zich af tijdens de Amerikaanse Revolutionaire Oorlog en vermijdt zijn gebruikelijke over-the-top stijl ten gunste van een wat meer realistisch historisch filmepos.

The Patriot verscheen vijf jaar na het grote succes van Braveheart, dus Mel Gibson in de rol van een heroïsch karakter lag nog vrij vers in het geheugen. Ondanks de Oscar regen destijds voor die film, wordt hij tegenwoordig vooral enorm bekritiseerd vanwege de vele historische onnauwkeurigheden. Ditzelfde gold ook voor The Patriot, al werd hier vooral aangenomen dat Gibsons’ karakter Benjamin Martin gebaseerd was op de omstreden militieleider Francis Marion. Ook het meedogenloze karakter Col. William Tavington, gespeeld door Jason Isaacs, moest het ontgelden omdat nooit bewezen is dat de historische figuur Banastre Tarleton, dergelijke wreedheden als in de film zou hebben begaan. Voor een ieder die zich hier niet aan stoort of er enige waarde aan hecht blijft dit een prima epische oorlogsfilm, met Gibson in een wraakzuchtige rol die hem misschien wel het allerbeste ligt.

Zoals eerder geschetst is het moeilijk om niet meteen de parallellen op te merken tussen Braveheart en The Patriot. Dezelfde ster, dezelfde opzet en dezelfde wijze waarop het verlangen van een man naar wraak een militaire kracht inspireert om onzekere kansen te overwinnen. Gelukkig lijken Emmerich en Gibson zich scherp bewust van de overeenkomsten tussen de films en hebben ze deze genoeg weten te onderscheiden. The Patriot bevat meer persoonlijk drama voor de hoofdpersonen, waardoor je meer sympathie en begrip hebt voor de daarop volgende reacties. De film ontkomt helaas niet aan een ongelooflijke dosis patriotisme waarbij de Amerikanen niets dan slachtoffers en goedhartig zijn, en de Engelsen het pure kwaad. Dit alles natuurlijk onder het constant gewapper van de Amerikaanse vlag. Anderzijds staat de Amerikaanse Onafhankelijk nou eenmaal centraal, maar had het wel wat genuanceerder en minder zwartwit gekund.

Extra’s: Waar veel re-releases op 4K het zonder extra’s moeten stellen, is The Patriot voorzien van een handvol extra’s. Daarnaast is het wellicht handig om te weten is dat het hier de bioscoopversie van de film betreft en niet de later op Blu-ray uitgebrachte extended cut.
• Audio Commentary: De volledige film kan worden bekeken met het audio commentaar van regisseur Roland Emmerich en producer Dean Devlin, waarin ze uitgebreid in de film duiken. Ze bespreken onder meer de geschiedenis, over het verhaal, de cast en karakters.
• The Art of War (09:45) Hier wordt besproken hoe er oorlog werd gevoerd in de periode van de Amerikaanse revolutie en hoe die stijl werd nagebootst voor de film.
• The True Patriots (09:57)  Een discussie over de historische onnauwkeurigheden van de film, die zich helaas beperken tot de kostuums en andere niet veelzeggende weetjes.
• Visual Effects Featurette (09:20) Een blik op de visuele effecten in de film, met aandacht voor het maken van digitale achtergronden en ondersteuning.
• Deleted Scenes (13:01) Een collectie van zeven verwijderde scenes, met optioneel commentaar door Emmerich en Devlin.
• Conceptual Art to Film Comparison (04:48) Verzameling van schetsen gevolgd door de voltooide overeenkomstige opnames uit de film.
• Photo Gallery: Afbeeldingen uit de film die beschikbaar zijn als diavoorstelling of afzonderlijk te selecteren.

The Patriot is een uitstekende historische oorlogsfilm over de Amerikaanse Revolutie, met een glansrol voor Mel Gibson als de wraakzuchtige Benjamin Martin. De actiescènes zijn enorm spectaculair, waarbij vooral de reddingsmissie met een memorabele tomahawk als wapen bij zullen blijven. Buiten de actie momenten om worden er soms nogal wat onnodige plotelementen in gedrukt die ten koste gaan van het tempo en de vaart uit het verhaal halen. Desondanks werkt de melodramatische manier waarop het verhaal wordt gepresenteerd wel en draagt dit zeker bij aan de emotionele impact van de film. Naast Gibson bestaat de cast uit onder meer wijlen Heath Ledger in één van zijn eerste Hollywood rollen, Chris Cooper en Jason Isaacs in een bijna karikaturale monsterlijke rol. Er valt genoeg aan te merken op The Patriot, waarbij in de loop der jaren vooral het gebrek aan historische accuratie een grote stempel op de film heeft gedrukt, maar als pure entertainment blijft het een zeer vermakelijke film, met Mel Gibson in topvorm! 

Met dank aan Sony Pictures Home Entertainment en Weber Shandwick voor het recensie-exemplaar.