Op het hoogtepunt van de ruimtewedloop en de Koude Oorlog tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie in het begin van de jaren zestig, Elisa Esposito, een troosteloze en eenzame stomme vrouw, heeft een alledaagse routine als nachtportier in een geheime ondergrondse onderzoeksfaciliteit. Ze heeft letterlijk maar twee vrienden. De één is Zelda, haar zorgzame collega in de faciliteit die tevens al het spreekwerk voor beiden doet en bepaald niet op haar mond is gevallen. De ander is Giles, haar rustige maar ouder wordende buurman die zich vooral bezig houdt met schilderen. De wereld van Elisa komt echter op de kop te staan bij de onverwachte komst van een amfibie-man die ontdekt is in de Amazone. Het mysterieuze geschubde wezen is het middelpunt van aandacht en wordt gevangen gehouden in een afgesloten watertank. Er ontstaat een empathische en mystieke band tussen Elisa en het wezen, waarbij overleving volledig in haar handen lijkt te liggen.

Eén van de meest originele en unieke films van de 21e eeuw, kwam uit het creatieve brein van de Mexicaanse regisseur Guillermo Del Toro. Pan’s Labyrinth is zijn meesterwerk uit 2006 en werd door menigeen bestempeld als “Alice in Wonderland” voor volwassenen, waarbij de gruwelen van realiteit en fantasie samenvloeien in een buitengewoon betoverende fabel. Sinds dit immense succes heeft hij slechts drie films geregisseerd met wisselende kritieken. Hellboy II was een uitstekend vervolg, maar het publiek liep niet heel erg warm voor de duivelse antiheld. Pacific Rim was een peperdure blockbuster en een spektakel die zijn weerga niet kende, maar kwalitatief sloeg het op een aantal fronten toch de plank mis. Met Crimson Peak keerde Del Toro terug naar het horrorgenre waar hij als regisseur mee debuteerde (Cronos, 1993), een kleinschalige project met een gotische setting die veelal positief ontvangen werd. En toen was daar The Shape of Water, die begin dit jaar maar liefst dertien (!) Oscar nominaties ontving en er vier won, waaronder Beste Film.

Guillermo Del Toro’s visueel verrassende fantasieroman The Shape of Water verdrinkt bijna in zijn eigen schoonheid. Het is een fabel die sterk doet denken aan het overbekende “Belle en het Beest”, waar beide soorten mooi kunnen zijn en geen beestachtig hoeft te zijn. De twee maken deel uit van een wereld die Del Toro met autoriteit, vertrouwen en wonderbaarlijke details tot werkelijkheid heeft gedroomd. Zijn signatuur is onmiskenbaar en dit is een film waarin hij vasthoudt aan zijn eigen liefde en passie voor de verhaalvertelling van een film. Het is een enorme zintuigelijke ervaring, maar met het heersende risico van ongeloofwaardigheid. Het is vooral dankzij Sally Hawkins die met haar sensuele en kwetsbare rol als de stomme Elisa, je je volledig kunt fixeren op de onwaarschijnlijke band tussen haar en het amfibische wezen. Hawkins is subliem als de wees, die stemloos is sinds de dag dat ze haar als kind aan de rand van de rivier in het water vonden.

Wat volgt in The Shape of Water is een wat vreemde en sprookjesachtige romantische thriller die zijn inspiratie vooral uit “The Creature From the Black Lagoon” uit 1954 gehaald lijkt te hebben. Del Toro lijkt eveneens een ode te brengen aan het tijdperk van de stille film, onder begeleiding van de wervelende muzikale score door Alexandre Desplat. Een groot deel van het succes is het uitstekende samenspel van de cast. Michael Shannon speelt een ouderwetse ultieme slechterik die je het bloed onder de nagels weg haalt, een rol die Shannon op het lijf geschreven is. Datzelfde geldt voor Octavia Spencer als de zachtaardige maar volmondige Zelda Fuller. Michael Stuhlbarg is de sympathieke wetenschapper met tegenstrijdige ambities en de altijd sterke Richard Jenkins verzorgd zowel de voice-over als de rol van softe en klungelige buurman van Hawkins. Dan is er nog Doug Jones die al jarenlang de fraai vormgegeven monsters van Del Toro tot leven wekt. Zijn glinsterende amfibie-man is een bewegende symfonie, al zwemmend door de dromerige poelen van haar eindeloos expressieve ogen.

Extra’s: Op de release, die een combinatie is van een 4K disc en een Blu-ray disc, staat interessant bonusmateriaal, waarbij kwaliteit zeker boven kwantiteit gaat.
• A Fairy Tale for Troubles Times (28:55) Een vierdelige special met interviews en beelden van achter de schermen. Er wordt dieper in gegaan op de inspiratie voor de film en ruim aandacht besteedt aan de speciale effecten van met name Doug Jones amfibie karakter.
• Anatomy of a Scene: Prologue (03:14) Guillermo Del Toro geeft een korte inkijk op de creatie van de dromerige openingssequentie, die belangrijke elementen opzet voor de rest van de film.
• Anatomy of a Scene: The Dance (04:50) Een blik op de dansscène met onderbouwing door Del Toro en enkele beelden van de repetities.
• Shaping the Waves: A Conversatio with James Jean (05:05) Een korte extra feature over het werk van de kunstenaar en illustrator en zijn werk aan de film.
• Guillermo del Toro’s Master Class (13:27) Een vraag en antwoord sessie met Del Toro en nog een aantal crew leden.

The Shape of Water 4K is een prachtig sprookje over de onwaarschijnlijke liefde tussen een troosteloze stomme vrouw en een amfibisch wezen uit de Amazone. Het is een film die makkelijk had kunnen uitmonden in een gezinsvriendelijk avontuur, maar regisseur Guillermo Del Toro hield vast aan zijn eigen creatieve visie. Veel krediet mag ook uitgaan naar de geweldige Sally Hawkins, die met haar fraai uitziende maar krachtig expressieve gezicht in constante emotionele beweging, ons zo snel en gemakkelijk laat geloven dat Elisa en het schepsel voor elkaar gemaakt zijn. De verhaalstructuur is redelijk lineair en over het geheel gezien ook vrij voorspelbaar, maar je behoud altijd het gevoel van bedachtzaamheid door Del Toro. Kenmerkend hieraan is de bijna karikaturale rol van Michael Shannon, de grote schurk van de film. The Shape of Water is een visueel verbluffend avontuur dat deels een monsterfilm is en deels een romantische fabel, Del Toro’s eerbetoon aan een breed scala van klassieke genres.

Met dank aan Team Lewis en 20th Century Fox Home Entertainment voor het recensie-exemplaar.