Roland Tolkien en zijn jongere broertje Francis staan er aan het begin van hun prille leventje helemaal alleen voor als hun moeder plots komt te overlijden. Aangezien hun vader een paar jaar daarvoor al is gestorven, worden de jongens toegewezen onder het toezicht van Vader Francis die ze onderbrengt bij een oudere aristocratische vrouw. In eerste instantie vindt Roland weinig aansluiting bij zijn nieuwe klasgenoten, maar als hij voor straf moet optrekken met zijn klasgenoot Robert, ontstaat er tussen hen een enige vriendschap die met twee andere vrienden resulteert in de oprichting van de Tea Club and Barovian Society. De heren filosoferen over het leven en hun toekomst, maar dan doemt de Eerste Wereldoorlog op en komt hun vriendschap danig onder druk te staan. Hoe hecht is hun bondgenootschap die Tolkien later gebruikte als basis voor het schrijven van zijn wereldberoemde “The Lord of the Rings” boeken?

The Lord of the Rings, in het Nederlands vertaald in het creatieve “In de ban van de Ring”, behoeft weinig introductie. Niet in de laatste plaats door de magistrale trilogie die regisseur Peter Jackson er van maakte, alweer een dikke twintig jaar geleden. Toch kon de succesvolle trilogie rekenen op weinig tot geen steun van de familie van schrijver J.J.R. Tolkien die het dikke fantasyboek onverfilmbaar achtte. Jackson bewees het tegendeel, maar de familie distantieerde zich op voorhand al. Hetzelfde gebeurde met deze biopic over het leven van de legendarische schrijver waar de familie weinig sympathie voor op kon wekken. Of überhaupt haar medewerking aan wilde lenen. Valt er dan nog wel wat te maken van een film over één van de grootste schrijvers die ooit heeft geleefd?

Je hoeft als filmmaker uiteraard niet perse te beschikken over informatie die familieleden of vrienden kunnen verschaffen, maar het helpt wel om je film net wat meer inhoud te geven dan een gemiddelde Wikipedia-pagina. Dat Tolkien zich liet inspireren door zijn ervaringen tijdens de Eerste Wereldoorlog is bekend, maar je wil als kijker voelen en zien waarom dat is. Wat zette hem op het juiste spoor om het meest legendarische fantasy-boek ooit te schrijven? Wie inspireerde hem nou echt? Het zijn vragen die worden opgeworpen, maar door een gebrek aan kennis maar mondjesmaat of helemaal niet worden beantwoord in deze verfilming van het leven van Tolkien die spijtig genoeg bijzonder weinig te bieden heeft.

Tolkien blijft vooral een beetje vlak en weet de juiste focus maar weinig te vinden. De film springt tussen verschillende tijdperiodes en wisselt beelden van de Eerste Wereldoorlog af met die van een opgroeiende Tolkien en zijn studievrienden. Het werkt tot een bepaalde hoogte, maar echt interessant wordt het allemaal net niet. Zelfs een tikkeltje saai op sommige momenten en dat kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn geweest. Als kijker ben je continu benieuwd wat Tolkien precies inspireerde voor zijn legendarische boeken, maar echt duidelijk wordt het eigenlijk nooit. Regisseur Dome Karukoski doet nog een poging door beelden van de Balrog of zelfs Sauron (figuren uit de boeken) als denkbeelden op te werpen als Tolkien zich door de loopgraven begeeft, maar het is een te makkelijke oplossing om aansluiting te zoeken bij de boeken. Tolkien is zeker geen slechte film, maar voor wie verwacht een goede blik te krijgen in het leven van de schrijver komt bedrogen uit. Het harde werken van Nicolas Hoult in de rol van Tolkien ten spijt.

Extra’s: De film staat in een prima kwaliteit op de Blu-ray schijf en heeft zelfs een handjevol extra’s meegekregen.
· Deleted Scenes (12:37) Een selectie aan scenes die de film niet hebben gehaald. Optioneel te voorzien van commentaar door regisseur Dome Karukoski.
· First Look (12:59) Een eerste blik op de film die als promotie diende. Weinig toegevoegde waar dus na het zien van de film.
· Gallery (01:30) Een selectie van beelden uit de film die automatische kunnen worden afgespeeld of afzonderlijk.
· Audiocommentaar: Een fijn commentaartrack van regisseur Dome Karukoski.

Tolkien heeft als biopic over de legendarische schrijver van de Lord of the Rings-boeken helaas bijzonder weinig te bieden. Het is spijtig genoeg voelbaar dat de nabestaanden van Tolkien totaal geen medewerking verleenden, waardoor de film niet meer is geworden dan een verfilming van een gemiddelde Wikipedia-pagina over de schrijver. Bovendien lijkt regisseur Dome Karukoski maar niet te kunnen kiezen welk deel van het leven van Tolkien hij de meeste aandacht wilde geven, waardoor er wat onevenwichtig wordt geschakeld tussen verschillende tijdsperioden. Zonde, want filmtechnisch gezien valt er bijzonder weinig te klagen en ook acteur Nicolas Hoult weet meer dan prima acteerwerk af te leveren. Het maakt van Tolkien overigens zeker geen slechte film, maar voor wie verwacht er achter te komen wie of wat Tolkien precies inspireerde voor het schrijven van de wereldberoemde boeken, komt helaas bedrogen uit.

Met dank aan Team Lewis en 20th Century Fox Home Entertainment voor het recensie-exemplaar.