Hoe zou de filmwereld eruit hebben gezien als Star Wars geen succes was geweest? Of hoe zou het sciencefictiongenre eruit hebben gezien als scriptschrijver Dan O’Bannon de Zwitser H.R. Giger niet had ontmoet? Het zijn twee vragen waarop we het antwoord nooit zullen weten. Wat we wel weten is dat filmstudio 20th Century Fox het dan nooit had aangedurfd om een sciencefictionfilm te financieren en de filmwereld, en zeker het sciencefictiongenre, er vandaag de dag heel anders uit had gezien. Wordt vervolgd is een rubriek op Filmdomein, waarbij we ieder artikel een andere filmreeks behandelen en de films in het kort bespreken.

Het is 1974 als Dan O’Bannon samen met John Carpenter het script schrijft voor de komische sciencefictionfilm Dark Star. Door zijn goede ervaringen besluit O’Bannon direct om aan een nieuw script te gaan schrijven, waarbij hij de humor inruilt voor een horror inslag. Het is in deze periode dat hij kennismaakt met Ronald Shusett, die al in de weer was met wat later het scenario zou worden van Total Recall. Al snel heeft O’Bannon een 29 bladzijden tellend scenario klaar getiteld Memory. Hierin wordt een groep astronauten tijdens een missie uit hun diepe slaap gehaald door een noodoproep. Van een monster is dus nog niet echt sprake, maar daar komt verandering in als O’Bannon in Parijs de Zwitser H.R. Giger ontmoet waar beide helpen om een Dune verfilming van de grond te krijgen. Dat project verdwijnt in de ijskast, maar geïnspireerd door zijn ervaringen weet O’Bannon met hulp van zijn vriend Shusett Memory samen te voegen met een ander filmidee. Het resulteert in een script dat de werktitel Star Beast draagt.

Nou doet dat wellicht geen belletje rinkelen, maar als we vertellen dat Star Beast al snel werd omgedoopt tot Alien zullen de nodige filmharten sneller gaan kloppen. Met het script van een ´Jaws in de ruimte´ onder de arm klopten O´Bannon en Shusett aan bij diverse studio’s, waarbij ze uiteindelijk terecht kwamen bij Walter Hill, David Giler en Gordon Carroll. Zij hadden een eigen productiemaatschappij die nauwe banden had met 20th Century Fox. Deze grote studio was de voorgaande jaren altijd wat terughoudend geweest ten opzichte van een sciencefictionfilm, maar na het succes van Star Wars was de wens uitgesproken om snel een eigen film in het genre uit te brengen. Dit om toch nog enigszins mee te liften op het succes van Star Wars. Met een productiebudget van 4,1 miljoen dollar ging uiteindelijk de pre-productie van start.

O’Bannon was in de veronderstelling dat hij ook de regie op zich mocht nemen, maar 20th Century Fox zag liever Hill op de regiestoel. Hill moest dit aanbod echter afslaan, vanwege een overvolle agenda en het feit dat hij geen ervaring had met een film die leunde op een dergelijke hoeveelheid visuele effecten. Meerdere regisseurs werden benaderd tot men uiteindelijk bij Ridley Scott terecht kwam, die indruk had weten te maken met zijn debuutfilm The Duellist. Scott ging akkoord en ging met de storyboards aan de slag. Deze waren zo indrukwekkend dat 20th Century Fox besloot het budget voor de film te verdubbelen. De film werd door de druk van de studio, en het beperkte budget, uiteindelijk gefilmd in maar 14 weken.

Ondersteund door de ondertussen klassieke tagline ‘in space no one can hear you scream’ ging de film op 25 mei 1979 in première. De eerste voorvertoningen waren geen daverend succes, maar de film bleek commercieel gezien wel een groot succes. Dit ondanks de in eerste instantie gemengde reacties. Zo schaarde de legendarische recensent Roger Ebert de film onder één van de grote teleurstellingen op sciencefiction gebied en noemde Time Out magazine de film ‘een lege huls van dure shots, die de fantasierijke armoede niet kunnen verhullen’. Later noemde Ebert de film in zijn lijst als één van zijn allerbeste films. Wat vaststaat is dat Alien uiteindelijk een ongekende impact heeft gehad op het sciencefictiongenreen dat de film sinds de release al meerdere generaties aan filmmakers heeft weten te inspireren.

Alien (1979) ***** |  
De trendsetter, het origineel, de klassieker. De film maakte van Sigourney Weaver een megaster en de tagline was niks teveel gezegd. De spanning word zorgvuldig opgebouwd om uiteindelijk op een fantastische manier de kijker te verrassen met die ene scène!

Aliens (1986) ***** | 
Alles wat Alien niet was, waarbij vooral het bombastische in het oog springt. James Cameron leverde met dit vervolg misschien wel de beste en meest originele sequel allertijden af.

Alien³(1992) **** |
Dit derde deel van David Fincher werd bij de release verguisd, maar is met de jaren langzaam toch geaccepteerd door de fans. Dit is vooral te danken aan de zogenaamde Assembly Cut uit 2003, die op vele vlakken verschilt van de bioscoopversie en 30 minuten extra materiaal bevat. Dit is overigens geen director’s cut, aangezien Fincher bedankte voor die eer, wat vast te maken heeft met de totstandkoming van de bioscoopversie (die op alle vlakken inferieur is aan zijn visie).

Alien: Resurrection (1997) *** |
De meningen over deze film lopen nogal uiteen. Voor ons is het toch wel met afstand de slechtste tot dusver, vooral door de vergezochte verhaallijn over het klonen en de matige CGI-effecten. Laten we hopen dat de neerwaartse spiraal na deze film een halt wordt toegeroepen.

Wordt vervolgd? In januari van dit jaar toonde regisseur Neill Blomkamp de wereld zijn concept art voor een nieuwe Alien-film. Een maand later werd dat gevolgd door een bericht van Blomkamp dat 20th Century Fox wel brood zou zien in zijn idee, om iets meer dan een week later te verkondigen dat de kogel al door de kerk zou zijn en de film er gaat komen. Het wachten kan dus beginnen. Voor die tijd verschijnt eind 2016 eerst Prometheus 2, een sequel op de prequel. Laten we dat maar niet te ingewikkeld maken voor nu, maar het heeft zeker onze interesse aangezien Ridley Scott wederom de regie op zich neemt en hij blijft toch altijd de regisseur van de eerste, de originele, de klassieker!