Wat zou er van Before Sunrise zijn gekomen als regisseur Richard Linklater in 1989 geen speelgoedwinkel binnen was gewandeld in Philadelphia? Dan had hij nooit Amy Lehrhaupt ontmoet, de vrouw met wie hij zou converseren tot diep in de nacht en was hij vast nooit op het idee voor de film gekomen. Dan had de wereld waarschijnlijk de beste romantisch-drama trilogie moeten missen. Het zijn vaak dit soort toevalligheden die leiden tot iets moois. Wordt vervolgd is een rubriek waarbij we ieder artikel de weg naar een film die uitgroeide tot een filmreeks zullen behandelen, om vervolgens de vervolgfilms kort te bespreken.

Omdat zijn idee voor de film zich vooral concentreerde op de dialoog tussen de mannelijke en vrouwelijke hoofdpersoon, besloot Linklater om Kim Krizan te vragen om hem te helpen bij het schrijfwerk. Zij besloten om het verhaal te plaatsen in een voor beide vreemde stad, dit omdat je dan veel meer openstaat voor invloeden van buitenaf. Binnen elf dagen stond uiteindelijk alles op papier en de casting kon begonnen. Het duurde uiteindelijk negen maanden voordat Ethan Hawke en Julie Delphy in beeld kwamen voor de rollen van Jesse en Céline, al moest Linklater eerst overtuigd worden dat Hawke niet te jong was voor de rol. Dat zij gekozen werden bleek een gouden zet. Niet alleen hadden de twee een geweldige chemie, ook ontfermden zij zich over het script. Zo voegden zij een flinke hoeveelheid romantiek toe aan het script, dat tot op dat punt vooral bestond uit dialoog.

Before Sunrise or: how we missed a play called ‘Bring me the Horns of Wilminton’s Cow’

Before Sunrise ging in 1995 in première op het Sundance Film Festival. In tegenstelling tot wat de lovende kritieken en de vele liefhebbers die de film(s) in het hart hebben gesloten doen vermoeden was de film geen hoogvlieger aan de box-office. Iets dat ook geldt voor de vervolgen en eigenlijk alle films van Linklater. Dit weerhield Linklater, Hawke en Delphy er gelukkig niet van om met tussenpozen van negen jaar nog twee films op te nemen. Het interessante is dat het hier geen directe vervolgen betreft. Niet alleen zit er negen jaar tussen de opnames van de films, ook de personages zijn negen jaar verder. Waar Before Sunrise een film is over zelfontplooiing en zelf ontdekking door te spiegelen aan een ander, is Before Sunset meer een film over wat had kunnen, en misschien wel moeten, zijn. Before Midnight is anders van toon, toont de realiteit van volwassen worden en er is ook meer ruimte voor andere personages naast Jesse en Céline. Gewaagd, maar opnieuw zeer geslaagd.

Wat ook opvalt aan de films is het korte tijdsbestek waarin zij zich afspelen. Waar Before Sunrise nog grotendeels een nacht beslaat, spelen Before Sunset en Before Midnight zich nagenoeg in realtime af. Dit laatste levert diverse technische hoogstandjes op, waar meermaals gebruik wordt gemaakt van longtakes die soms wel tot tien minuten duren. Het knappe hiervan is dat de dialoog dusdanig weet te boeien, dat je dit als kijker bijna ontgaat. Pas bij herhaald kijken valt op hoe goed de films wel niet in elkaar zitten. Voor wie overigens denkt dat hier veel improvisatie aan te pas kwam komt bedrogen uit. De waarheid is namelijk dat ieder detail zorgvuldig gepland is. Dat alles zo authentiek en spontaan over komt is des te knapper natuurlijk. De Before Trilogie begint als een sprookje, dat wordt voortgezet om uiteindelijk te belanden in de realiteit. Het is iets waar veel mensen zich in zullen herkennen en ongetwijfeld één van de sterkste punten aan de films, naast natuurlijk de chemie tussen en het talent van Richard Linklater, Julie Delphy en Ethan Hawke.

Before Sunrise (1995) ***** | 
Het begin van het verhaal van Céline en Jesse. Ze ontmoeten elkaar in de trein, hebben direct een band en Jesse weet Céline te overtuigen om de avond en nacht met hem door te brengen in Wenen. Het kijkt weg als een sprookje, waaruit je als kijker pas ontwaakt als de twee afscheid hebben genomen en we locaties nog eens voorbij zien komen in het bijna kil aandoende daglicht.

Before Sunset (2004) ****1/2 | 
Van de afspraak om elkaar een jaar na hun belevenissen in Wenen opnieuw te treffen is door omstandigheden niks gekomen. Jesse heeft echter een boek geschreven en doet met zijn boektour ook Parijs aan, waar hij Céline opnieuw treft. De twee praten bij en denken aan hoe anders hun leven had kunnen zijn. Het is pas aan het eind dat zij realiseren dat het nooit te laat is.

Before Midnight (2013) ****1/2 | 
Na het bijna ideale sprookje uit de eerste twee films belanden we in Before Midnight in de realiteit. Jesse en Céline zijn als een stel als geen ander, met onbegrip over en weer en zelfs ruzies, waarbij ieder van hen weleens twijfels blijkt te hebben of de gemaakte keuzes de juiste waren.

Wordt vervolgd? Het lijkt een kwestie van tijd, maar als opnieuw negen jaar aangehouden wordt zouden we deze in 2022 kunnen verwachten. Natuurlijk moet er wel iets te vertellen zijn. Veel zal er hierbij gelegen zijn aan de gebeurtenissen in de levens van Linklater, Delphy en Hawke. Zo ontstond Before Midnight omdat zij alledrie ouders waren geworden en dat konden verwerken in het verhaal. Voor wie overigens benieuwd is naar de afloop van het verhaal van Linklater en Lehrhaupt; dat verhaal kende geen happy end. Pas rond de pre-productie van Before Midnight hoorde Linklater van een vriend van Lehrhaupt dat zij was overleden bij een motorongeluk, nog voor de release van Before Sunrise.