Marcello is een sympathieke en zachtaardige hondentrimmer die in een desolate buitenwijk van Napels woont. Hij leidt een vrij gelukkig leven en houdt van zijn werk. Hij heeft een liefhebbende dochter die hij aanbidt en een kring van mannelijke vrienden in de gemeenschap met wie hij graag een potje voetbal speelt. Geliefd zijn bij iedereen lijkt zijn levensdoel. Om zich een dure exotische vakantie te kunnen veroorloven waar zijn dochter naar verlangt, handelt Marcello in kleine hoeveelheden cocaïne aan zijn vrienden. Een van die vrienden is Simone, een kolossale en agressieve voormalig bokser die de gemeenschap terroriseert met zijn gewelddadige pestgedrag. Simone sleept Marcello steeds meer mee in een spiraal van geweld waar geen uitweg meer in lijkt te zijn. In een poging om zijn waardigheid te behouden, zal Marcello zich onderwerpen aan een onverwachte daad van wraak. 

Hoewel het veel minder directe gewelddadige uitbarstingen kent dan Gomorrah, delen de twee films wel dezelfde criminele sfeer. Matteo Garrone’s Dogman is minstens zo’n intense kijkervaring, met een angstaanjagend reëel beeld van een goede man die wordt verleidt door de duisternis. Zijn nieuwste film speelt zich af in hetzelfde Camorra-achtige wereldje rondom Napels, en giet de verschillende lijnen die door het werk van de Italiaanse regisseur lopen in een ketel van armoede, onwetendheid en eigenbelang. Dogman heeft fantastische performances van zijn twee meest prominente castleden. Marcello Fonte als zachtaardige hondentrimmer en Edoardo Pesce als zijn fatale aantrekkingskracht houden de film in evenwicht tussen de realistische criminele wereld en een symbolische, universele dimensie. Beide zijn professionele acteurs, maar zijn zo overtuigend in hun rol dat ze zo uit de daadwerkelijke desolate wereld hadden kunnen komen.

De Dogman-winkel is een poedelsalon uit de hel, verscholen in de woestenijen rondom het verdorven plaatsje Castel Volturno. Om te stellen dat het zich bevindt in een wat minder deel van de stad is een waar understatement. Langs de kustlijn met verwilderde stranden staan troosteloze rijen van in barslechte toestand verkerende gebouwen. Deze architecturale nachtmerrie weerspiegelt de zielen van de ruige stoere mannen die poolhallen en geld-voor-goud shops runnen. De lokale bevolking en de sfeer is grimmiger dan de pitbulls die de revue passeren. Het scenario is gespannen en rechtdoorzee maar vindt ook de nodige ruimte voor een cynisch gevoel van humor. In de openingsscène koerst Marcello sussend naar een agressieve hond die maar wat graag de tanden in hem zou zetten. Zwaar geketend in een gootsteen probeert hij het beest te wassen met een lange dweil. De toon is zowel geestig als spannend, terwijl er ook gelijk sympathie wordt gewekt voor de hoofdrolspeler.

Zoals reeds gesteld zijn het niet de honden die voor het gevaar zorgen, maar komt deze vooral in de vorm van een verwoestende agressieveling genaamd Simone (Pesce). Hij is de meest ordinaire kerel in de stad, met een extreem kort lont en een paar schroeven los heeft. Marcello is de enige die niet bang is om hem te benaderen en hem kalmeert met een paar lijntjes cocaïne als de situatie daar om vraagt. Zoals in alle films van Garrone spelen verlichting en camerawerk een belangrijke rol bij het creëren van een omgeving die zowel echt als fictief is. Nicolaj Bruel’s grauwe cinematografie toont extreme verlatenheid met zo nu en dan een subtiele verwerking van kleur die in het oog springt. De interactie tussen de zachtaardige Fonte en de brute Pesce is sterk, al is de transformatie die Fonte ondergaat nadat hij zich verraden voelt niet zo geloofwaardig als de overgrote momenten uit de film. De onheilspellende finale valt misschien een beetje uit de toon, maar de visuele verdorvenheid dat daarop volgt is memorabel en zeer indrukwekkend.

Extra’s:
· Interview (19:00) Een uitgebreid interview met Matteo Garrone en Marcello Fonte.

Dogman is een grimmige en realistische film die zich afspeelt aan de rand van desolate buitenwijken ergens in de buurt van Napels. De Italiaanse regisseur Matteo Garrone toont net als in Gomorrah wederom een rauw en troosteloos beeld van Italië, en hij lijkt zo onderhand wel de tegenhanger van Paolo Sorrentino, wiens visie juist alle charme en schoonheid van het land toont. Het plot van Dogman is weinig complex, met een gespannen sfeer die sierlijk verschuift van realisme naar een bijna surrealistische wereld door de conclusie van de film. Garrone’s boodschap lijkt dat je in zo’n wrange wereld nooit helemaal kunt ontsnappen aan de duisternis, ook al ben je nog zo’n zachtaardig type met juiste bedoelingen als Marcello dat is. Zijn filmstijl balanceert soms op het randje van geloofwaardigheid maar subtiliteit is nooit zijn intentie. We zien hoe een sympathieke hondentrimmer (een ijzersterke Marcello Fonte) instort onder het gewicht van zijn omgeving en transformeert in een wraakzuchtige bittere man. Gespannen, tragisch en soms bruut, Dogman is één van de beste niet-Engelstalige films van het jaar. 

Met dank aan Cinéart Nederland voor het recensie-exemplaar.