De film staat bekend als een klassieker en is zelfs een van de meest memorabele klassiekers. De film is een van de slechts drie films die bij de Academy Awards alle vijf belangrijke categorieën wist te winnen. In de cast een actrice die al op haar viertiende werd genomineerd voor een Oscar voor haar bijrol in Taxi Driver en een acteur die met zijn vertolking een van de meest iconische slechteriken uit de filmwereld neerzette. De film was een zogenaamde ‘sleeper hit’, een film die op termijn heel succesvol blijkt. Zo vergaarde de film niet alleen steeds meer succes door de lovende kritieken, maar leidde ook het succes bij de Academy Awards ertoe dat veel mensen de film wilden zien. Uiteindelijk zou de film de vierde succesvolste film van 1991 worden.

De film werd gebaseerd op de gelijknamige roman van Thomas Harris uit 1988, dat eigenlijk de tweede is in een reeks waarin Hannibal Lecter centraal staat. Maar ondanks dat ook de film vooral herinnert zal worden om dit legendarische personage, staat in de film eigenlijk de jonge FBI-agente Clarice Starling centraal. Opvallend is dat Hopkins zijn Oscar zelfs won in de categorie Best Actor in a Leading Role terwijl hij maar 24 minuten in de film is te zien. Jodie Foster had na het lezen van de roman direct interesse om de rol van Clarice Starling te spelen en probeerde de filmrechten te bemachtigen, maar ontdekte dat zij was afgetroefd door Gene Hackman. Hackman was van plan de film zelfs te regisseren en om daarnaast de rol te spelen van Lecter of Jack Crawford. Hij kwam hiervan terug toen hij een clip van zichzelf zag uit de film Mississippi Burning en wat huiverig werd om weer een gewelddadige rol op zich te nemen.

Niet dat daarmee Foster gelijk verzekerd was van de rol, want ondanks dat zij een jaar eerder een Oscar had bemachtigd voor haar rol in The Accused was regisseur Jonathan Demme niet overtuigd dat zij wel de juiste keus was. Zijn voorkeur ging dan ook uit naar Michelle Pfeiffer en later Meg Ryan, maar beide wezen de rol af omdat ze de film te duister en angstaanjagend vonden. Van Hopkins was Demme wel direct overtuigd, al klopte hij in eerste instantie nog aan bij Sean Connery om een commercieel gezien interessantere naam aan de film te verbinden. Hij vond het script weerzinwekkend en ondanks dat er nog een paar namen de revue passeerde, kreeg Hopkins de rol aangeboden. Leuk feitje is dat Sean Connery en Michelle Pfeiffer uiteindelijk toch samen te zien waren in een film in 1991. The Russia House werd ironisch genoeg door veel critica saai en langdradig gevonden. Met de casting op orde begon men op 15 november 1989 met filmen, waarbij de opnames grotendeels plaatsvonden in Pittsburgh, Pennsylvania. Bijzonder was dat de makers toestemming kregen om te filmen op de FBI Academy in Quantico, waarbij sommige stafleden zelfs een kleine rol toebedeeld kregen.

The Silence of the Lambs is een somber verhaal waarbij je als kijker zowel letterlijk als figuurlijk wordt meegenomen naar de donkerste krochten van zowel de wereld als de menselijke psyche. Zo is de cel van Lecter niet alleen raamloos, maar ook grof en grauw met zijn ruwe muren en glazen wand, waarbij hij het moet stellen met een vies toilet en wastafel en een klein bed. Aan de andere kant is daar het onderkomen van Buffalo Bill, een van de buitenkant gewoon huis, waarachter een pad ligt dat leidt richting een donkere, vochtige put waarin zijn slachtoffers een zekere dood tegemoet gaan. Maar ondanks deze duistere leefomgeving als overeenkomst zijn Lecter en Bill wel op hun eigen manier gestoord. Zo is Lecter welbespraakt en heeft hij de volledige controle over de situatie, waar Bill juist die controle mist en worstelt met zijn psychologische en fysieke verdorvenheid. Het moge duidelijk zijn dat beide mannen hun eigen voorstelling van de hel leven, een wereld doordrenkt met kannibalisme en moord, en zonder de fundamenten van het menselijk bewustzijn.

Ondanks het vakmanschap dat Demme tentoonspreidt in zijn sombere, deprimerende en meedogenloze visie, zijn het de twee hoofdrolspelers die de film tot een regelrechte klassieker maken. Hopkins zijn performance is uniek, een van de beste en meest huiveringwekkende in de filmhistorie. Het is niet voor niets dat hij nog tweemaal zou terugkeren als dit personage, in Hannibal en Red Dragon, al is dat een besluit waar hij later openlijk spijt voor zou betuigen. Toch is zijn keuze begrijpelijk; Hannibal is een fascinerend karakter met goede smaak, een bijzonder goed onderwezen man met een vlekkeloos geheugen, rijk vocabulaire en het vermogen een ander te manipuleren. Wat dat betreft is Clarice de perfecte tegenhanger. Ze mist dan wel het fysieke en de ervaring van Hannibal, maar is uiterst scherpzinnig en gezegend met een goed inzicht. Ze is bereid, en in staat, om tegenwicht te bieden en hoog spel te spelen in Lecters’ psychologische spel, een belangrijk element van haar personage waar menig ander actrice dan Foster vast qua geloofwaardigheid het onderspit had gedolven.

Ondanks dat de film reeds 27 jaar oud is kan The Silence of the Lambs gerust de boeken in als een moderne klassieker. Waar Hopkins besloot zijn rol nog tweemaal te herhalen, koos regisseur Demme liever voor ander terrein, dat hem dichter bij het hart lag, getuige onder andere zijn succesvolle volgende film; AIDS-drama Philadelphia uit 1994. Eerder, in het begin van de jaren tachtig, boekte hij al succes met concertfilm Stop Making Sense, wat nog maar eens zijn veelzijdigheid tekent. Ondanks deze successen zal hij toch vooral herinnert worden om The Silence of the Lambs, zijn film die vijf Oscars wist te winnen. Jonathan Demme overleed 26 april 2017 op 73-jarige leeftijd aan de gevolgen van slokdarmkanker.

In de rubriek Magnum Opus verscheen eerder een artikel over: Once Upon a Time in America