In onze rubriek In Limbo duiken we dieper in een filmproject dat bekend staat als een potentieel meesterwerk. Helaas is deze film om uiteenlopende redenen nooit gemaakt. Het is een project dat nooit officieel gecanceld is, maar waaraan het werken gewoon is gestopt en dat dus geen vooruitgang meer kent. Stuk voor stuk ambitieuze projecten, waar ieder filmhart sneller van gaat kloppen. We kennen diverse termen voor deze fase, waaronder ‘development limbo’. Voor deze rubriek hebben we dit afgekort tot ‘In Limbo’, wat zoveel betekent als in de vergetelheid geraakt. Voor deze editie van In Limbo verdiepen wij ons in A Crowded Room, een opvallend kleinschalig project van regisseur James Cameron.

James Cameron behoort tot de grote filmregisseurs van deze tijd. Toch is hij de vrees van iedere filmstudio, aangezien zijn films altijd achterraken op schema en over budget gaan. Keerzijde hiervan is dat zijn films over het algemeen kassuccessen zijn. Zo is hij verantwoordelijk voor onder andere Titanic, Avatar, Aliens en The Terminator en diens sequel. Naast zijn films die wel het levenslicht zagen, zijn er ook zat films die dit niet gegeven was. In elk geval niet van zijn hand. Denk hierbij aan een vervolg op Aliens (Cameron verkoos The Abyss), een derde Terminator film (gedoe met rechten), een Spider-Man film (wederom gedoe met rechten) en True Lies 2 (ongepast na aanslagen 11 september 2001). Wellicht ligt het voor de hand om één van deze films hier te behandelen, maar de keus is echter gevallen op A Crowded Room. Een beoogde film gebaseerd op het boek The Minds of Billy Milligan.

Na het voltooien van Terminator 2: Judgment Day in 1991 was Cameron op zoek naar een nieuwe uitdaging in de vorm van een kleiner project. Door zijn lucratieve deal met Fox had hij een ongekende vrijheid verworven om te doen wat hij wilde. Hij raakte geïntrigeerd door het boek van Daniel Keyes over een verkrachter uit Ohio, die werd gearresteerd na meerdere verkrachtingen in 1975 waarna hij onschuldig pleitte door krankzinnigheid. Niet hij, maar één van zijn andere persoonlijkheden had de verkrachtingen begaan, aldus Milligan. Cameron kocht de filmrechten op het boek van producer Sandy Arcara en hij beet zich vast in het verhaal. Hij stelde zichzelf voor een behoorlijke uitdaging. Zo wilde hij niet alleen alle persoonlijkheden van Milligan eer aan doen, maar ook het drama rond Milligan zelf. Het resulteerde in een script van maar liefst 139 bladzijden, dat hij schreef samen met Todd Graff.

Alles leek de goede kant op te gaan. Zo was John Cusack de beoogde hoofdrolspeler en was er 11 miljoen dollar vrijgemaakt voor het project, maar opeens ging het mis. Sandy Arcara rook geld na het succes van Terminator 2: Judgment Day en spande een rechtzaak aan tegen Cameron, ze wilde dat haar honorarium verhoogd werd van 250.000 dollar naar maar liefst 1,5 miljoen dollar. Alsof dit nog niet lastig genoeg was, spande ook Billy Milligan in 1993 een rechtzaak aan voor 9 miljoen dollar tegen Cameron en Arcara omdat zij met hun geschil een voorgenomen film over zijn leven vertraagden. Het zorgde ervoor dat Camerons’ kleinschalige thrillerproject flink uit de hand dreigde te lopen. Cameron kwam tot de conclusie dat hij op deze manier niet kon werken met Arcara, verloor al snel zijn interesse in het project en liet het project voor wat is.

Warner Bros. deed na het vertrek van Cameron nog verwoede pogingen om het, ondertussen tot The Crowded Room hertitelde, project van de grond te krijgen, maar eigenlijk is men nooit verder gekomen dan Cameron. Wel waren er in die periode de nodige interessante namen aan de film verbonden. Zo had Warner Bros. in verschillende stadia Joel Schumacher en David Fincher op het oog voor de regie, en werden acteurs als Matthew McConaughey, Johnny Depp, Brad Pitt, Sean Penn en ook nog steeds John Cusack overwogen om Billy Milligan te spelen. Helaas kwam er van dit alles niets terecht en werd de als aangekondigd genoteerde film zelfs van de IMDb verwijderd. Wel zagen we vorig jaar de release van Split, een film van M. Night Shyamalan. Naar verluidt baseerde hij het personage van Kevin losjes op Billy Milligan.

Het script van Cameron en Graff is vrij eenvoudig te vinden op internet en via onderstaande link te downloaden. Het betreft zeker geen laatste versie, daarvoor is het script te onevenwichtig en wordt je teveel heen en weer geslingerd tussen heden en flashbacks. Toch is de potentie zichtbaar en was het interessant geweest om Cameron als regisseur te zien van een relatief kleine, duistere en verontrustende thriller. Het liep allemaal anders; Cameron stortte zich op True Lies met Arnold Schwarzenegger en wist later de wereld massaal naar de bioscopen te krijgen met Titanic en Avatar.

Download het script via deze link.

In de rubriek In Limbo verschenen eerder artikelen over: Megalopolis | Napoleon | Nostromo | Crusade.