Magnum Opus | Pulp Fiction

Het is de film die als opvolger moest dienen van de film die tegenwoordig gezien wordt als één van de grootste onafhankelijke films aller tijden. Het is ook vooral de tweede film van een voormalig medewerker van Video Archives, een videotheek in Manhattan Beach, Californië. Een man die in 1990 producent Lawrence Bender ontmoette, die hem aanspoorde om een scenario te schrijven. Een man die als acteur begon met onbeduidende bijrolletjes in nog onbeduidendere films en met From Dusk till Dawn zijn eerste geld als scenarioschrijver verdiende. Het was het begin van een succesverhaal van een man die in de jaren die volgde zijn stempel op de filmwereld wist te drukken, met non-lineaire verhaallijnen, een verheerlijking van geweld, verwijzingen naar de popcultuur en een breed scala aan andere films en een soundtrack die gekenmerkt wordt door muziek uit de jaren ’60 tot de jaren ’80. Het is een stijl die voor het eerst een groot publiek bereikte met deze zwarte komedie/ misdaadfilm. Het is het verhaal van Pulp Fiction van Quentin Tarantino.

Het succes van Reservoir Dogs zorgde ervoor dat de deuren van Hollywood zich opende voor Tarantino. Projecten als Speed en Men in Black werden hem in de schoot geworpen, maar in plaats daarvan trok hij zich terug in Amsterdam om aan het script voor zijn tweede film te werken. In eerste instantie had hij het idee om, samen met Roger Avary, een korte film te schrijven. Dit gewoonweg omdat ze makkelijker en goedkoper te maken zouden zijn. De productie zou echter een probleem worden en dus werd het nieuwe doel om een drieledig verhaal te vormen; met een deel van Avary, een deel van Tarantino en een deel van een andere regisseur. Van het laatste kwam het nooit, maar het idee van drie afzonderlijke verhalen met personages die met elkaar verweven worden werd het uitgangspunt. Avary deed de eerste aanzet, met een segment dat later bekend zou worden als ‘The Gold Watch’, en ongebruikte delen van het script dat Avary schreef voor True Romance werden hergebruikt. Het script kwam steeds meer tot leven en ook zelfbedachte merken als Big Kahuna (burgers) en Red Apple (sigaretten) kwamen op het papier terecht. De inspanningen resulteerde in januari 1993 tot een script.

De volgende stap was om de financiering rond te krijgen. Tarantino en zijn producer Lawrence Bender leverden het script in bij Jersey Film, die een ontwikkelingsdeal hadden met Columbia TriStar. Echter, zij worstelden niet alleen met de structuur van het verhaal, ook vonden ze het te lang, te gewelddadig en onverfilmbaar; exit Columbia TriStar. Vervolgens bracht Bender het script onder de aandacht van Miramax, een tot dan toe onafhankelijke studio die net was overgenomen door Disney. Harvey Weinstein was meteen in de ban van het script en de film werd het eerste Miramax-project dat groen licht kreeg na de overname door Disney. Omdat het de eerste film zou worden die Miramax volledig financierde, en het risico dus groot, was men van plan de kosten laag te houden. Bender wilde dit kracht bij zetten door alle acteurs een zelfde bedrag per week te betalen, ondanks hun status. Ondanks een paar dure flops was Bruce Willis nog steeds goed voor een flinke investering en mede hierdoor werd bij de verkoop van de internationale rechten op papier al een winstgevendheid veilig gesteld.

Naast Willis, op het moment van release de grootste ster in de film, werd er een indrukwekkende cast samengesteld. Voor de rol van Vincent Vega was Michael Madsen, die eerder schitterde in Reservoir Dogs, eerste keus. Hij verkoos echter een rol in Wyatt Earp boven een deelname in Pulp Fiction, iets waar hij later meermaals zijn spijt over uitsprak. Weinstein schoof vervolgens Daniel Day-Lewis naar voren, maar uiteindelijk verkoos Tarantino John Travolta. Diens carrière was behoorlijk in het slop geraakt en hij accepteerde mede hierdoor een lager tarief. Iets dat zich dubbel en dwars uitbetaalde, want de rol zorgde voor een flinke boost van zijn carrière. Vincents’ partner in crime, Jules Winnfield, wordt gespeeld door Samuel L. Jackson, die evenals Travolta een Oscarnominatie ontving voor zijn deelname. De keus van Miramax betreft Mia Wallace viel op Holly Hunter of Meg Ryan, maar uiteindelijk wist Uma Thurman Tarantino te betoveren bij hun eerste ontmoeting. Harvey Keitel en Tim Roth speelden eerder al in Reservoir Dogs en werden op inspraak van de regisseur ook gecast. Andere kleinere, maar zeker niet onbelangrijke, rollen zijn er voor Amanda Plummer, Ving Rhames, Eric Stoltz en Christopher Walken. Een cast vol namen die groot werden dankzij deze film en die voor Thurman en Jackson de eerste van meerdere samenwerking met Tarantino betekende.

De opnames van de film begonnen uiteindelijk op 20 september 1993. Qua crew omringde Tarantino zich met mensen met wie hij ook zijn debuut maakte. Zo keerden cinematograaf Andrzej Sekuła, editor Sally Menke, productie ontwerper David Wasco en kostuumontwerper Betsy Heimann terug. Toch reikten de ambities van Tarantino om zijn debuut te overtreffen ver. Met een budget van 8 miljoen dollar wilde hij een epos creëren dat eruit zou zien als een film die het meervoud zou kosten. Het grootste deel van het budget werd uitgegeven aan de Jack Rabbit Slim-set. En dan is er nog de muziek. Pulp Fiction kent geen score, instrumentale muziek die speciaal voor een film wordt gecomponeerd. In plaats daarvan is de soundtrack een zeer aangename verzameling van bekende en meer obscure nummers waar artiesten als Al Green en Dusty Springfield hand in hand gaan met de surf rock ’n roll van The Tornadoes en The Lively Ones. Als single werd Urge Overkills’ cover van Neil Diamond klassieker “Girl, You’ll Be a Woman Soon” uitgebracht.

De film ging uiteindelijk in mei 1994 in première op het Filmfestival van Cannes, waarbij de volledige cast het strand bijna letterlijk overspoelde. De film won er de Palme d’Or, waardoor de film direct gegarandeerd was van flinke publiciteit. In de tijd die volgde werd de film flink gepromoot en de eerste recensies waren direct positief, waarbij vooral het schrijfwerk werd geprezen. Ook viel het de critici op hoe Tarantino er wonderwel in geslaagd was om met bekende onderdelen een film te maken die toch aanvoelt als iets nieuws. Ondanks alle succes was er ook kritiek, waarbij vooral het geweld en het veelvuldig gebruik van het woord “fuck” terugkerende thema’s waren. Toch was het succes van de film niet te stoppen. Tijdens het awardseizoen werd de film uitgeroepen tot Beste Film door de  National Society of Film Critics, National Board of Review, Los Angeles Film Critics Association, Boston Society of Film Critics, Society of Texas Film Critics, Southeastern Film Critics Association en de Kansas City Film Critics Circle. Ook werd de film voor maar liefst zeven Oscars genomineerd in vrijwel alle belangrijke categorieën, waarbij alleen die voor Best Writing, Screenplay Written Directly for the Screen werd verzilverd. Toch was Pulp Fiction de bevestiging van de belofte die reeds werd gedaan met Reservoir Dogs.

In de jaren die volgden zou Pulp Fiction bekend komen te staan als één van de belangrijkste films uit de jaren ’90. Ook onderstreepte Tarantino in al zijn latere films keer op keer zijn naam als scenarioschrijver. Voor zijn project na Pulp Fiction zette Tarantino de roman Rum Punch, van Elmore Leonard, naar zijn hand. Het leidde tot Jackie Brown, een ode aan blaxploitation met een opvallende rol voor Pam Grier. Of Tarantino in de films die volgden zijn Pulp Fiction heeft weten te overtreffen verschilt men van mening, maar het is zonder meer een feit dat films als Kill Bill, Inglourious Basterds en Django Unchained onmiskenbaar van Tarantino zijn. Zijn filmstijl en kenmerkende thematiek, als de omgang met geweld en vrije benadering van de geschiedenis, zijn terugkerend en dus mogen liefhebbers zich keer op keer verheugen op een film waarin andere wetten heersen dan in de burgerlijke maatschappij. Het zal ongetwijfeld ook gelden voor Once Upon a Time … In Hollywood, zijn goed ontvangen nieuwste film die vanaf komende week te zien zal zijn in de Nederlandse bioscopen.

In de rubriek Magnum Opus verschenen eerder artikelen over: Once Upon a Time in America | The Silence of the Lambs | Nuovo Cinema Paradiso | Se7en | Apocalypse Now | The Dark Knight

11 augustus, 2019

Meepraten over dit artikel

Geef een reactie