Hollands Glorie | De Kleine Blonde Dood
Dichter Valentijn Boecke komt na jaren weer in contact met zijn vroegere schooljuf Mieke, waar Valentijn in zijn kinderjaren verliefd op was. Na dit contact krijgen Valentijn en Mieke een kortstondige maar hevige one night stand met elkaar, maar Valentijn zit niet te wachten op een vaste relatie. Als Mieke kort na de one night stand zwanger blijkt te zijn van Valentijn, houdt hij de boot af. Hij wil op geen enkele manier ook maar iets met Mieke en het kind dat Micky gaat heten te maken hebben. Maar als Valentijn op den duur toch in contact komt met zijn zoon, krijgen de twee een hele sterke band met elkaar. Maar dan wordt Micky ernstig ziek en breken er onzekere tijden aan voor vader en zoon.
In juni 1985 verscheen de roman De Kleine Blonde Dood van Boudewijn Büch. Delen van deze roman verschenen al in een voorpublicatie van het universitair weekblad Mare in 1982. De namen uit de roman vertonen grote gelijkenissen met personen uit het leven van Büch, waarbij er vanuit gegaan werd dat dit een deels autobiografische roman was geworden. Echter is er nooit aangetoond dat Büch ooit een zoon heeft gehad en hij opent zijn roman ook met de inleiding: “Iedere gelijkenis van figuren in dit boek met bestaande personen moet worden beschouwd als een gelukkig of ongelukkig toeval”. In 1993 kwam dan uiteindelijk de gelijknamige film in de Nederlandse theaters. Jean van de Velde en Rob Houwer namen het scenario voor hun rekening dat natuurlijk gebaseerd is op de roman van Büch. De film was een zeer groot succes en trok meer dan 350.000 bezoekers naar de bioscopen toe. Dat zelfde jaar won De Kleine Blonde Dood zelfs een Gouden Kalf voor beste Nederlandse Speelfilm en werd acteur Antonie Kamerling genomineerd als Beste Acteur, maar zag deze prijs uiteindelijk aan zijn neus voorbij gaan aan Rik Launspach die de hoofdrol vertolkte in de film Oeroeg. Het is dan ook echt onbegrijpelijk dat De Kleine Blonde Dood zo verschrikkelijk in de vergetelheid is geraakt, want de film weet een zeer hoog niveau aan te tikken en er mag zelfs voorzichtig geconcludeerd worden dat de film misschien wel net zo goed in elkaar steekt als de klassieker Turks Fruit.
De film richt zich vol op de van God los geraakte dichter Valentijn Boecke, die binnen een dag zichzelf moet omkarten naar een echte vader. Een erg bizarre ontwikkeling, waarvoor we natuurlijk eerst moeten terug reizen naar het punt in het leven van Valentijn waar hij daadwerkelijk ontspoorde. Hij groeide op in een gezin met een door de Tweede Wereldoorlog getraumatiseerde Duitse vader, waarbij elke vorm van liefde naar de kinderen ontbrak. Het leidt tot een enkele komische scene in de film, waarbij je als kijker goed het besef hebt dat de praktijken niet echt om te lachen zijn. Uiteindelijk wordt erg duidelijk dat de band tussen Valentijn en zijn vader ervoor gezorgd heeft dat Valentijn absoluut geen vader wil worden. De enige waar Valentijn op terug kan vallen is zijn schooljuf Mieke, iemand die Valentijn wel de liefde geeft die hij nodig heeft. Als hij opgroeit ontmoet hij Mieke weer en heeft hij een one night stand met haar, waar zijn zoon Micky uit voort komt. Mieke Wil koste wat het kost de relatie met Valentijn aanwakkeren, maar Valentijn weigert. Als hij uiteindelijk toch in contact komt met Mickey, bloeit er een mooie band op tussen vader en zoon. De hele setting doet qua camerawerk en verhaalopbouw verschrikkelijk veel aan Turks Fruit denken en dat wordt ook nog eens versterkt door de prachtige klanken van niemand minder dan Toots Thielemans. Wat dat betreft had de film absoluut de Nederlandse inzending voor de Oscars kunnen worden, maar helaas was dat niet zo.
Uiteindelijk besluit Valentijn om Mickey uit huis te halen bij Mieke omdat hij geslagen wordt door zijn moeder. De film denkt hieraan zelfs aan het kleinste detail als Mickey na een hevige confrontatie zijn moeder toch nog een afscheidskusje geeft. Het is een hartverscheurende scene die prachtig weergeeft dat een kind hoe dan ook zijn moeder nodig heeft. Maar dan slaat de film om naar een compleet drama, iets waar de titel zijn naam aan heeft te danken. Mickey wordt plots ernstig ziek en beland in een coma in het ziekenhuis, waar Valentijn moet gaan beslissen om een einde aan het kasplantleven van Mickey te maken. Deze scene is zo intens gemaakt, dat het onmogelijk is om het als kijker droog te houden. De manier waarop alles versterkt wordt door het intense acteerspel van Antonie Kamerling is van ongekend niveau. Het noodlot treft hem op de meest pijnlijke plek, iets waar je als ouder niet aan moet denken natuurlijk. Het geheel wordt compleet gemaakt door flashback filmpjes tussen gelukkige privéfilmpjes van Valentijn, Mieke en Mickey. Het bittere einde wordt uitgeleidt met wederom de prachtige melancholische harmonica klanken van Thielemans en zien we Valentijn op de fiets met Mieke achterop wegrijden dwars door het drukke Amsterdam heen, een scene die absoluut is gestolen uit de film Turks Fruit, maar beter goed gejat dan slecht verzonnen natuurlijk.
De Kleine Blonde Dood is met recht een van de mooiste Nederlandse films ooit gemaakt, waarbij het onbegrijpelijk is dat de film zo in de vergetelheid is geraakt. De film zal je als kijker tot in het diepst van je ziel weten te raken, waarbij de toelichting van Valentijns slechte relatie in zijn jeugd met zijn vader perfect wordt weergegeven. Hoewel je het gedrag van de compleet verscheurde Valentijn niet goed zal keuren, zal er wel een vorm van begrip optreden bij de kijker. Qua drama ligt het niveau nagenoeg gelijk aan dat van Turks Fruit en tot op de dag van vandaag zijn er weinig Nederlandse dramafilms die ook maar in de buurt kwamen van De Kleine Blonde Dood. Mocht je de film nog nooit gezien hebben, ga dat zeker doen, want je moet jezelf deze film niet gaan onthouden, dat is doodzonde natuurlijk. Bedankt weer voor het lezen van Hollands Glorie. De volgende keer pikken we er weer een andere Nederlandse topper tussen uit.
In de rubriek Hollands Glorie verschenen eerder artikelen over: Turks Fruit | Soldaat van Oranje | Als Je Begrijpt Wat Ik Bedoel | De Bunker | Te Gek Om Los Te Lopen | Sint | Ciske de Rat (1984) | Makkers staakt uw wild geraas | Flodder | De Tweeling
Geef een reactie
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.